ՕՆՆԻԿ ՀԱՅՐԱՊԵՏԵԱՆ

Ժողովրդի ասութեամբ՝ «Այս տարի խինդն ու լացը միախառնուել են։ Այսինքն՝ Յարութեան տօնն ու Ապրիլ 24ը նոյն օրն են, ի՞նչ պիտի անել՝ ուրախանա՞լ, թէ սգալ»։
Նախ հարկ է յիշեցնել, թէ 1965 թուականից ի վեր, երբ համայն հայութիւնը ի սփիւռս աշխարհի եւ Հայաստանում մեծ տարողութեամբ նշեց Հայկական Ցեղասպանութեան 50ամեակը, Ապրիլ 24ը հայ միլիոնաւոր նահատակների անմոռաց յիշատակը ոգեկոչելուն համընթաց մարմնաւորեց նաեւ Հայկական Ցեղասպանութիւնը աշխարհին ներկայացնելու, վերահաստատելու եւ հայ ժողովրդի բռնագրաւուած պապենական հայրենիքը վերանուաճելու ուղղութեամբ միահամուռ պայքարի միաձուլ ներուժ։
Ո՞րը նշել՝ Յարութեան տօ՞նը, թէ Հայկական Ցեղասպանութեան բիւրաւոր նահատակների ոգեկոչումը։ Չնայած առաջին հայեացքից շատ տարօրինակ ու զարմանալի է թւում, նոյնիսկ մի շարք մարդկանց մէջ այս երկընտրանքը լուրջ մտահոգութիւն է առաջացրել, այդուհանդերձ, իրականութիւն է՝ պատմական ու տոմարական տուեալների զուգորդում։ Գուցէ որոշ մարդիկ զուգադիպութիւն եւ պատահար կը նկատեն այս համընկնումը. որոշ մարդիկ էլ, վստահաբար, այլ մեկնաբանութիւն կը տան։ Մենք երկրորդ խմբին ենք պատկանում։
Զատիկը Քրիստոսի Յարութեան տօնն է, իսկ մեր կարծիքով՝ այսօր Ապրիլ 24ը պիտի սեպել հայ ժողովրդի խաչելութեան եւ Յարութեան տօնը։ Հիմնականում, 1860ական թուականներից սկսեալ, տարբեր թուականների հայ ժողովուրդը Օսմանեան դաժան ու բռնակալ լծի տակ Գողգոթաներ ելաւ, խաչուեց բազմիցս, կոտորակուեց ի հետեւանք զանգուածային ջարդերի, նոյնիսկ ցեղասպան եղաւ. մի պահ թուաց, թէ ընդմիշտ փակուեց հայ ժողովրդի պատմութեան էջը, բնաջնջուեց մի ամբողջ ժողովուրդ…

Սակայն ընդհակառակը, հայ ժողովուրդը, շնորհիւ ամէն դժուարութիւն դիմագրաւելու, տոկալու, ապրելու իր զօրաւոր կամքի ու յարատեւ գոյապայքարի, փիւնիկի պէս վերընձուղեց մոխիրների տակից, յարութիւն առաւ, ապրեց ու ստեղծագործեց ի հեճուկս թրքական կառավարութեան հայաջինջ քաղաքականութեան, բուռն կամքի ու ծրագրերի։
Ուրեմն, այս տարի Ապրիլ 24ը պատեհ առիթ է Ս. Յարութեան տօնի հետ նշելու նաեւ հայ բիւրաւոր նահատակների անմոռաց յիշատակը, առանց որեւէ ընկրկումի կամ մեղքի զգացումի, պահանջելու համար հայ նահատակների արեամբ ներկուած մեր պապենական հողերը եւ պայքարելու փառաւոր յաղթանակին հասնելու վստահութեամբ։
Այս զուգադիպութիւնը իր մէջ ունի խորին խորհուրդ։