«Համազգային»ի Էջ- Համազգայինի Պարի Փառատօնը

Յունուարի 23ի երեկոյեան, «Գլենդէյլ Հայսքուլ»ի դահլիճը ողողուած էր արուեստասէր հասարակութեամբ, որ եկել էր դիտելու Համազգայինի Արեւմտեան Ամերիկայի շրջանային վարչութեան նախաձեռնութեամբ եւ առաջին անգամ իրականացուող բացառիկ մի ձեռնարկ՝ «Համազգայինի Պարախմբերի Փառատօն»ը:
Շրջանային վարչութեան կեանքի կոչած կազմակերպիչ յանձնախմբի ջանքերով իրականացած երեկոյին իրենց ելոյթներով մասնակցում էին Համազգայինի «Անի» պարախումբը, Հովիտի «Պարոյր Սեւակ» մասնաճիւղի «Նայիրի», Օրենճ Քաունթիի «Սիամանթօ» մասնաճիւղի «Երազ» եւ Փասադինայի «Շահան Շահնուր» մասնաճիւղի «Լոռի» պարախմբերը: Ձեռնարկը վայելում էր Արեւմտեան թեմի առաջնորդ Մուշեղ արք. Մարտիրոսեանի բարձր հովանաւորութիւնը:
Ձեռնարկի բացումը կատարեց Համազգայինի Արեւմտեան Ամերիկայի շրջանային վարչութեան անդամ եւ կազմակերպիչ յանձնախմբի պատասխանատու Լիւսի Չուխաճեանը՝ շրջ. վարչութեան անունից ողջունելով հանդիսատեսներին եւ շնորհակալութիւն յայտնելով ձեռնարկի կազմակերպման եւ իրականացման երկարատեւ աշխատանքներին իրենց  մասնակցութիւնը բերած յանձնախմբի անդամներին, պարուսոյցներին ու մանաւանդ պարախմբերի սաների ծնողներին:
Ապա երեկոյի հանդիսավարութիւնը ստանձնեց շրջանային վարչութեան անդամ Ծովինար Մելքոնեանը, ով իր օգտաշատ մեկնաբանութիւններով ու բացատրութիւններով նոր լիցք հաղորդեց բեմադրուող պարերին:
Ներքեւում մէջբերում ենք օրուայ հանդիսավարի խօսքերի մի մասը.
«Հայ ժողովուրդի ժամանակակից պատմութեան մէջ, 20 տարի առաջ ազատագրական պայքարի նոր հանգրուան մը կայծակի նման փայլատակեց. հայ երիտասարդներ, զէն ի ձեռին՝ փութացին պաշտպանել հայութեան գոյութիւնը Արցախի մէջ: Անոնք իւրաքանչիւր ճակատամարտէ առաջ ուս-ուսի տուած շուրջպար բռնելով՝ քոչարի կը պարէին ու հոգեպէս կը գoտեպնդուէին՝ պատրաստ ըլլալու համար ընդդէմ թշնամիին մարտելու: Ու այսպիսով, հազարաւոր տարիներու պարային աւանդութիւն մը կը վերականգնուէր: Ճակատ գացող ազատամարտիկները պատերազմէն յաղթական վերադառնալէ ետք ալ պարով կը տօնախմբէին իրենց յաղթանակները:
«Մեր պապերը երգ ու պարով կատարած են հին աստուածներուն մատուցուած զոհերը, ամանորի Նաւասարդեան տօները. երգ ու պարով դիմաւորած են երեխայի մը ծնունդը, բերքահաւաքին աւարտը եւ գրեթէ ամէն ինչ:
Ի՞նչ է եւ ինչպէ՞ս ծնունդ առած է պարը:
Մարմնային շարժումներով արտայայտուելու ցանկութենէն սկիզբ առած է եւ հազարամեակներու ընթացքին աստիճանաբար մշակուած, զարգացած, գեղեցկացած ու ճիւղաւորուած է պարը: Պարը ամենահին ժամանակներէն միահիւսուած է բանաստեղծութեան եւ երաժշտութեան, ու հիմնուած է երգեցողութեան չափերու վրայ. անիկա ընդհանրապէս կը համընկնի երաժշտութեան շեշտերուն, բայց երբեմն ալ կ՛ունենայ նուազ պարաքայլեր քան ընկերակցող երաժշտութեան շեշտադրումները, իսկ պակաս պարաքայլերու տեղը կը լեցուի նուագարանի հարուածով կամ ծափերով:
Պարի հիմնական արտայայտչամիջոցներն են մարմինի շարժումները, դիրքը եւ անոնց անընդհատ ու գեղատեսիլ փոփոխութիւնները, «ռիթմ»ը եւ ամանակները, որոնք կը բացայայտեն պարողին, պարուսոյցին, ինչպէս նաեւ հանդիսատեսին ներաշխարհն ու յուզական աշխարհը:
Պարին շքեղութիւն եւ հարստութիւն կը պարգեւեն տարազները, երաժշտութիւնն ու թատերական արտայայտաչաձեւերը:
«Այսօր, մեր պարի փառատօնին ընթացքին, սիրելի՛ հանդիսատեսներ, դուք պիտի ըմբոշխնէք պարերու տարաբնոյթ ու երբներանգ տեսակներ, պիտի դիտէք ծանրկեկ պարն ու թեթեւը, հանդարտ պարն ու եռանդունը, նազանին ու առնականը, կատակայինն ու հերոսականը, ծիսականն ու վիպայինը, ինչպէս նաեւ ռազմականն ու քնարականը: Իսկ ժամանակագրական առումով, պիտի դիտենք պատմականը, միջնադարեանը, նորը, նորագոյնն ու ժամանակակիցը:
Համազգայինի Արեւմտեան Ամերիկայի շրջանային վարչութեան հովանաւորութեան տակ գործող պարախումբերը ձեզի պիտի հրամցնեն արուեստի գեղեցիկ պատառիկներ. դուք պիտի ըմբոշխնէք իւրաքանչիւր խումբի ելոյթը՝ իւրայատուկ կատարումներով, որոնք կը ցոլացնեն իրենց պարուսոյց-ղեկավարներուն գեղարուեստական ճաշակն ու հմայքը:
«Այս բոլորը ի մի կը բերուին՝ արուեստասէր եւ մշակութասէր հանրութեան հրամցնելու պարային համոյթ մը, որ իր տեսակին մէջ աննախընթաց է, եւ հաստատ, որ մեր սիրելի հանդիսատեսին պիտի պարգեւէ վայելքի անմոռանալի պահեր»:
Ինչպէս խոստանում էին փառատօնի կազմակերպիչները, երեկոյի յայտագիրը բազմազան էր եւ ընդգրկում էր ժողովրդական պարեր, ինչպիսին էին՝ «Քոչարի», «Թամզարա», «Լեզկինքա», «Բոբուրի», «Վույ Նարէ», «Շալախօ», «Հալառհալան» եւ «Հոյ Նազան Իմ Եարը», ինչպէս նաեւ Սայաթ Նովայի, Կոմիտասի, Խաչատուր Աւետիսեանի, Արա Գէորգեանի եւ այլ բազմաժանր երաժշտութիւնների հիման վրայ յօրինուած պարեր:
Տասնեակ այս հոգեպարար ելոյթների աւարտին, բեմ հրաւիրուեցին չորս պարախմբերի պարուսոյցները՝ Եղիա Հաշօլեան եւ Սիւզի Բարսեղեան-Դարբինեանը, Քաթրին Հայրապետեանը եւ Արի Լիպարիտեանը, Փըրլին Վարժապետեանը, Լիլիա Մարգարեանը, որոնք ծաղկեփնջեր ստանալով իրենց աշակերտներից ու ներկաներից՝ արժանացան շրջանային վարչութեան գնահատանքին եւ ծնողների ու հանդիսատեսների բուռն ծափողջոյններին:
Ձեռնարկի աւարտին իր օրհնութեան խօսքը ներկաներին ու մանաւանդ պարող փոքրիկներին ու պատանի-պարմանուհիներին փոխանցեց Արեւմտեան թեմի առաջնորդ Մուշեղ արք. Մարտիրոսեանը:
Այս բացառիկ երեկոն մէկ անգամ եւս եկաւ փաստելու, թէ սփիւռքեան մեր պայմաններում, մեր նոր սերնդի հայեցի դաստիարակութեան ոլորտում ինչ մեծ դեր է վերապահուած պարախմբերին, որոնք երաժշտութեան ու պարարուեստի գրաւիչ միջոցներով ջամբում են մեր մատաղ սերնդի հոգիները հայրենասիրութեամբ ու արուեստի բարձրորակ ճաշակով:
Համազգային Կրթական եւ Մշակութային Միութիւնը իր մշակութանուէր աշխատանքներում առաջնորդւում է հէնց այդ սկզբունքով, ամէն անգամ նման մի յաջողակ ձեռնարկ իրականացնելուց յետոյ առաւել գօտեպնդուելով ու վերանորոգելով իր աւիւնը ու հայ մշակոյթին ծառայելու իր վճռակամութիւնը:

——————————————————————————————————————-

Ճանչնանք Եագովոս (Յակոբ) Գոլանեանը

Յունահայ դասական կիթառիստ Եագովոս (Յակոբ) Գոլանեանը ծնած է Փիրայուս քաղաքը, Յունաստան, 1960 թուականին, հայ հօրմէ եւ յոյն մօրմէ:
Ուսած է Աթէնքի ազգային երաժշտական վարժարանը, նշանաւոր ուսուցիչներու հետ, ինչպէս՝ Եվանկիլոս Ասիմաքոփուլոսի եւ Լիզա Զոիի հետ: Աւարտած է բարձր վկայականով եւ յատուկ փառքով, իր բացառիկ կատարումին համար:
Մասնակցած է յատուկ ուսումնասիրական դասընթացքներու, հռչակաւոր ուսուցիչներու հետ, ինչպիսիք են՝ Օսքար Ղիլիս եւ Լէօ Պրուեր:
Տարիներու ընթացքին ան նուագած է Եւրոպայի, Ասիոյ, Հիւսիսային Ամերիկայի եւ Լատինական Ամերիկայի երկիրներու մէջ, ուր հանդիսատեսներուն ներկայացուցած է դասական կիթառի գործեր:
Գոլանեան յաճախ մասնակցած է միջազգային փառատօներու՝ Վիեննայի, Միլանոյի, Իսրայէլի, Կիպրոսի եւ Երեւանի մէջ, մենակատարումներով կամ նուագելով նուագախումբերու հետ:
1992էն ի վեր, Գոլանեան եղած է Աթէնքի ժամանակակից երաժշտական վարժարանի դասական կիթառի բաժինի ղեկավար եւ Երեւանի Հայկական վարժարանի պատուաւոր դասախօս:
Նեկայիս, ան դասախօս է Աթէնքի երաժշտական վարժարանի դասական կիթառի բաժինին մէջ:
Կլենտէյլի Համազգայինի «Յովհաննէս Թումանեան» մասնաճիւղի կազմակերպութեամբ, հրամմեցէք ունկնդրելու եւ վայելելու Գոլանեանի յատուկ հայկական եւ յունական նուագները: Ձեռնարկը տեղի պիտի ունենայ Մարտ 5ին, ժամը 6ին, Կլենտէյլի հանրային գրադարանին մէջ (222 E. Harvard St., Glrndale, CA):

——————————————————————————————————————–

Յակոբ Պալեանի Դասախօսական Երեկոն

Երեքշաբթի, Փետրուարի 15ին, Գլենդէյլի Երիտասարդական կեդրոնում տեղի ունեցաւ բացառիկ գրական մի երեկոյ, ուր «Բագին» պարբերաթերթի ու արեւմտահայերէնի պահպանութեան հարցերի մասին մտերմիկ զրոյց ունեցան Ֆրանսիայից հիւրաբար գաղութս ժամանած՝ Մարսիլիայի ճեմարանի հիմնադիր եւ «Բագին» գրական պարբերականի վարիչ խմբագիր Յակոբ Պալեանը, եւ Լոս Անջելըսի մեր գրասէր հանրութիւնը:
Դասախօսը ծանրացաւ հայ մամուլի եւ ընդհանրապէս հայ գրականութեան, ի մասնաւորի՝ հայերէն լեզուի ներկայ դժուարին պայմանների մասին, եւ գործնական առաջադրանքներ ներկայացրեց այդ դժուարութիւնները դիմագրաւելու ուղղութեամբ: Վերջում առիթ տրուեց ներկաներին կատարելու մտքերի փոխանակում այս յոյժ կարեւոր նիւթերի շուրջ:
Յ. Պալեան անդամ է Փարիզի մօտ Հայաստանի դեսպանատան Բարեկամների վարչութեան: Լոյս է ընծայել տասնեակ հատորներ, որոնցից երկուսը նոր են լոյս ընծայուել: Ունի երկու գրքեր, որոնք պատրաստ են հրատարակութեան:
Գտնուել է բազմաթիւ երկրներում, որպէս բանախօս եւ դասախօս: Մնայուն ներկայութիւն է հայ մամուլի մէջ, ուր արծարծում է ազգային, քաղաքական, լեզուական եւ մշակութային հարցեր: 2008ին, Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Արամ Ա. կաթողիկոսի ձեռամբ, ան պարգեւատրուել է «Մեսրոպ Մաշտոց» շքանշանով:

——————————————————————————————————————

«Մոզայիկ 4»

Փետրուարի 5ին, գեղատեսիլ San Gabriel Mission Playhouse-ում տեղի ունեցաւ Համազգայինի Արեւմտեան Ամերիկայի շրջանային վարչութեան եւ «Մոզայիկ»ի յանձնախմբի նախաձեռնութեամբ «Մոզայիկ»ի չորրորդ համերգը՝ մասնակցութեամբ թուով հինգ երիտասարդ երաժշտական խմբերի՝ «Վիզա» (Viza), Armenian Space Station, Echocell, A Splinter եւ Armenian Public Radio:
Երեկոն սկսուեց ժամը 7ից, երբ մեծ թուով հանդիսատեսներ ի մի հաւաքուեցին համերգասրահի դրսի բացօթեայ տարածքում, ուր վայելեցին «Դի.æէյ. Բայ Ռու»ի երաժշտութիւնը եւ ճաշակեցին զանազան խմիչքներ ու պատառներ, որոնք վաճառւում էին տեղում: Այնուհետեւ, ներկաները ներս անցան ունկնդրելու անգլերէն եւ հայերէն լեզուներով կատարուող երգերը ու վերոնշեալ խմբերի երաժշտական կատարումները:
Ձեռնարկի հանդիսավարութիւնը կատարում էին Լորի Թաթուլեանը եւ իր գործակցուհին, որոնք իրենց հիւմորախառն ելոյթներով ներկայացնում էին ելոյթ ունեցող խմբերին՝ յաճախ նաեւ ուղղակի կապ հաստատելով ու խօսակցելով հանդիսատեսների հետ:
Ներկաների թիւը ու մանաւանդ երիտասարդ արուեստասէրների մասնակցութիւնը գնահատելի երեւոյթ էր: Նրանք վայելեցին հաճելի մի պահ, որն համեմուած էր երաժշտական բազմաժանր մթնոլորտով: Մասնակից խմբերը, որոնք տարբեր էին իրենց ոճի եւ երաժշտական մօտեցումների ու կատարողականութեան մէջ, վայելեցին Համազգայինի հովանաւորութիւնը եւ առիթն ունեցան բեմ ելնելու՝ մեծաթիւ ու զանազան տարիքներից բաղկացած՝ իրենց հանդիսատեսների առջեւ:
Համերգասրահը ինքնին նորութիւն էր մեր հանդիսատեսներից շատերի համար, եւ իր գեղեցիկ ու շքեղ կառոյցով տպաւորեց բոլորին: Այն կառուցուել է 1927ին, եւ ունի խիստ տպաւորիչ, հնաոճ ու շքեղ տեսք: «Մոզայիկ 4»ի հասոյթը, ինչպէս անցեալ տարիներին, յատկացուելու է երաժշտութեան ասպարէզում ուսանողներին տրամադրուելիք կրթաթոշակներին: