ՆԻՒ ԵՈՐՔ, «Նոյեան Տապան».- Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միութեան Կեդրոնական վարչութիւնը անցեալ Հինգշաբթի, Սեպտեմբեր 10ին, հրապարակած է յայտարարութիւն մը յստակացնելով իր դիրքորոշումը Հայաստանի եւ Թուրքիոյ միջեւ դիւանագիտական յարաբերութիւնների հաստատման ուղղուած արձանագրութիւններու վերաբերեալ:
Նշենք, որ ՀԲԸՄի նախագահ Պերճ Սեդրակեան, Երեւանի մէջ, նախագահ Սերժ Սարգսեանի հետ Սեպտեմբեր 4ին ունեցած հանդիպումէն ետք, յայտարարած էր, որ իր կազմակերպութիւնը սատար կը կանգնի նախագահի քաղաքականութեան: Այդ յայտարարութեան մէջ որեւէ վերապահում չկար ու հայ ժողովուրդի շահերուն մասին ակնարկ չէր եղած:
Ստորեւ կը ներկայացնենք «Նոյեան Տապան»ի կողմէ թարգմանուած յայտարարութիւնը՝ ամբողջութեամբ:
«2009թ. Օգոստոսի 31ին, Հայաստանի Հանրապետութեան Արտաքին գործերի նախարարութիւնը, Շուեյցարիայի Արտաքին գործերի դաշնային բաժանմունքի եւ Թուրքիայի Արտաքին գործերի նախարարութեան հետ համատեղ, հրապարակեց Հայաստանի եւ Թուրքիայի միջեւ դիւանագիտական յարաբերութիւնների հաստատման եւ երկու երկրների միջեւ փոխյարաբերութիւնների զարգացման նախագծերի վերաբերեալ երկու վաւերագրեր, որոնք մանրամասնում են երկու երկրների միջեւ յարաբերութիւնների բնականոնացման, հիւպատոսական ներկայացուցչութիւնների հաստատման եւ ներկայ սահմանների բացման ուղղութեամբ ձեռնարկուելիք նախաքայլերը:
«Սա հայ եւ թուրք ժողովուրդներն յարաբերութիւնների եւ նորանկախ Հայաստանի Հանրապետութեան համար պատմականօրէն յատկանշական իրադարձութիւն է, որ լուրջ անդրադարձներ պէտք է ունենայ Հայաստանի Հանրապետութեան եւ աշխարհասփիւռ հայութեան համար: Մեր ժողովուրդը, հայրենիքում թէ սփիւռքում, արդէն սպասումով եւ մտահոգութեամբ էր հետեւում Հայաստան-Թուրքիա յարաբերութիւնների բնականոնացմանն ուղղուած բանակցութիւնների արձագանքներին:
«Մենք գիտակցում ենք, որ Հայաստանի դիմագրաւած աշխարհաքաղաքական մարտահրաւէրները մղում են Հայաստան պետութեանը գործնապաշտ քաղաքականութեամբ դրական կեցուածք եւ անկեղծ տրամադրութիւն ցուցաբերել Թուրքիայի հետ բանակցութիւններ նախաձեռնելու ուղղութեամբ: Այդ կողմնորոշումը բխում է ազգային անվտանգութեան պահանջներից, նաեւ երկրի տնտեսութեան զարգացման համար կենսական նշանակութիւն ունեցող հաղորդակցութեան միջոցների ապահովման եւ տարածաշրջանային քաղաքական թէ տնտեսական համագործակցութեան ծրագրերին մասնակցելու մտահոգութիւններից: Այդ բանական քաղաքականութիւնը, սակայն, չի կարող կենսագործուել ի հաշիւ հայ ժողովրդի պատմական իրաւունքների: Հաւատում ենք, որ Հայաստանի պաշտօնական ղեկավար մարմինները պետութեան տնօրինողներն ու միաժամանակ նրա ապագան ապահովողներն են: Հետեւաբար դժուարին եւ հեռահաս որոշումներ կայացնելիս նրանք պէտք է առաջնորդուեն համազգային նպատակակէտերով ու ձգտումներով:
«Հայաստան-Թուրքիա դիւանագիտական յարաբերութիւնների մշակման նախագծերը ուղղակի թէ անուղղակի կերպով անդրադառնում են Ցեղասպանութեան եւ մեր հողային պահանջների խնդիրներին:
«Գիտակցելով ու ըմբռնելով հանդերձ Հայաստանի համար հարեւան երկրների, այդ թւում Թուրքիայի հետ դիւանագիտական բնականոն յարաբերութիւններ ունենալու անհրաժեշտութիւնը, մեզ համար Հայ դատը ամբողջապէս եւ հայ ազգի դէմ գործադրուած ցեղասպանութեան միջազգային ճանաչումը վեր են դիւանագիտական ամէն նկատառումից ու բանակցութեան թեմա չեն կարող դառնալ:
«Հայաստան-Թուրքիա երկխօսութեան նախաքայլը դրականօրէն ընդունուեց ազգերի ընտանիքի կողմից: Միակ ընդդիմացողը մինչ օրս Ադրբեջանն էր, որ Թուրքիայի հետ գործակցելով շարունակում է Հայաստանը շրջափակել գրեթէ երկու տասնամեակ ի վեր:
«Հայաստանի հետ մերձենալու նախաձեռնութիւնը կասեցնելու համար, Թուրքիան առաջ էր քաշել Արցախի վերաբերեալ բանակցութիւնների պատրուակը: Հայաստան-Թուրքիա յարաբերութիւնների բնականոնացման նախաստորագրուած արձանագրութիւնները չպէտք է պայմանաւորուեն Արցախի հիմնահարցի շուրջ տարուող բանակցութիւնների գործընթացով: Արցախահայութիւնը ժողովուրդների ինքնորոշման սրբազան իրաւունքով արդէն արտայայտել է ազատ ապրելու իր կամքը:
«Թուրքիան գտնւում է պատմական բացառիկ առիթի առջեւ: Նա պէտք է ցուցաբերի գործակցութեան անկեղծ պատրաստակամութիւն: Եթէ տարբեր պատճառաբանութիւններով նա շարունակի ձգձգելու իր քաղաքականութիւնը եւ խուսափի իր ստանձնած պարտաւորութիւններից, պէտք է արժանանայ տարածաշրջանային շահեր եւ ազդեցութիւն ունեցող երկրների կշտամբանքին, հաշուի առնելով, որ նրանք հանդիսանում են Հայաստան-Թուրքիա երկխօսութեան եւ յարաբերութիւնների բնականոնացման նախաձեռնութեան երաշխաւոր:
«Երբ երկու երկիրների միջեւ յարաբերութիւնների մշակման ուղղութեամբ Հայաստանի ցուցաբերած դիւանագիտական այս յանդուգն նախաձեռնութիւնը ընթացք ստանայ, Թուրքիան պէտք է յայտնուի միջազգային իր պարտաւորութիւնները կատարելու հարկադրանքի եւ պետութիւնների ու միջազգային մարմինների տուած խոստումները յարգելու ակներեւ ընտրանքի առջեւ: Եւրոպային անդամակցելու իր ձգտումից բխող յայտարարութիւններով Թուրքիան ինքն իրեն դասում է մարդու իրաւունքների սկզբունքների ճանաչման ու ժողովրդավարութեան կողմնակիցների շարքում: Նա նաեւ ներկայացնում է, թէ յանուն տարածաշրջանային կայունութեան պատրաստ է համագործակցել հարեւան բոլոր երկրների հետ: Նա միջազգային հանրութեանը հաշիւ պէտք է տայ մինչ այժմ չհիմնաւորուած իր յայտարարութիւնների կապակցութեամբ:
«Մենք վստահ ենք, որ Հայաստանի ղեկավարների համար Թուրքիայի հետ առանց նախապայմանների դիւանագիտական յարաբերութիւններ հաստատելու սկզբունքի իրագործումը դժուար է: Հաւատում ենք, որ նրանք կիսում են նաեւ պատմական անցեալի եւ մինչ օրս Թուրքիայի կողմից շարունակուող հակահայ քաղաքականութեան վերաբերեալ մեր բոլոր մտահոգութիւններն ու թուրքական անկեղծութեան հանդէպ մեր կասկածները: Մենք գնահատում ենք Հայաստան պետութեան նախաձեռնութիւնը եւ մեր աջակցութիւնն ենք յայտնում Հայաստանի եւ Թուրքիայի միջեւ բարիդրացիական յարաբերութիւններ հաստատելու ուղղութեամբ տարուող յստակ ու արդար ջանքերին՝ նախանձախնդիր հայ ժողովրդի պատմական պահանջներին ու իրաւունքների պահպանութեանը:
«Որպէս համահայկական Միութիւն եւ տարագիր հայութեան իղձերի ու ձգտումների արտայայտող ՀԲԸՄն առաջնորդւում է հայ ժողովրդի ծառայութեանը նուիրուած աւելի քան հարիւրամեայ իր աւանդութիւնը բնորոշող ազգային քաղաքականութեան անշեղ սկզբունքներով: Միշտ զօրավիգ Հայրենի ժողովրդին, նուիրուած հայ ազգի անձեռնմխելի իրաւունքներին եւ պատմական, նիւթական ու մշակութային ժառանգութեան պաշտպանութեան գործին:
«Այս առթիւ կոչ ենք ուղղում բոլորին հայրենի պետութեան հետ համախորհուրդ եւ հայութեան բոլոր հատուածների միջեւ արդիւնաւէտ համագործակցութեան ազնիւ ոգով դիմագրաւելու պատմական այս պահն ու մարտահրաւէրները զգօնութեամբ եւ ազգային միասնականութեամբ»:
