Հարցման նշանը կը դնեմ, պարզապէս, որովհետեւ մեկնաբանութիւն է կատարածս:
Նախագահ Սերժ Սարգսեանի Նիւ Եորքի մէջ հայկական կազմակերպութիւններու ու ամերիկահայ համայնքի անդամներու հետ ունեցած հանդիպման ընթացքին խօսած ճառին մէջ արտայայտած միտքերն են մեկնակէտս՝ հայ-թրքական յարաբերութիւններուն անդրադարձող բաժինէն (տե՛ս առաջին էջէն սկսած այս մասին լրատուութիւնը):
Նախագահի խօսքէն մէջբերում. «Երեւանեան հանդիպումից օրեր անց Թուրքիայի արտգործնախարարը յայտարարեց, որ Թուրքիան պատրաստ է նայել իր անցեալին, պատրաստ է դէմ յանդիման կանգնել ենթադրուող յանձնաժողովի եզրահանգումներին: Սրանք խիզախ իշխանութեան ներկայացուցչի խօսքեր են: Այժմ մենք պիտի մտածենք, թէ ինչպէ՞ս կարող ենք օգնել Թուրքիայի հասարակութեանը՝ աւելի անաչառ լինելու սեփական պատմութեան էջերը թերթելու հարցում, այն հասարակութեանը, որի հարիւր հազարաւոր ներկայացուցիչները փողոց էին ելել՝ «մենք բոլորս Հրանդ Տինք ենք», «մենք բոլորս հայ ենք» պաստառներով:
«Մի բան ինձ համար ակնյայտ է. մենք պիտի խօսենք, խօսենք բոլոր թեմաների շուրջ: Շփումներից, խօսակցութիւններից հրաժարւում են այն մարդիկ, ովքեր ասելիք չունեն եւ բարդոյթաւորուած են: Մենք որեւէ բարդոյթ չունենք, մեր ասելիքը յստակ է: Եւ ես ուզում եմ յուսալ, որ հեռու չէ այն օրը, երբ երկու հարեւան երկրները, որպէս բնականոն յարաբերութիւններ ունեցող պետութիւններ, երկկողմ պետական շփումների հարթութիւնում կը լուծեն առկայ առաջնահերթ խնդիրները»:
Մեկնաբանութիւն. նախագահը կ’ըսէ, որ մենք դէմ չենք պատմաբաններու յանձնախումբ կազմելու հարցին, նման յանձնախումբ կազմելը միջոց մը կը նկատենք օգնելու թուրք ժողովուրդին՝ «անաչառ» նայելու իր պատմութեան, հանգիստ թերթելու իր պատմութեան բոլոր էջերը, ծանօթանալու Ցեղասպանութեան եւ խիզախութիւն ցու-ցաբերելով՝ ընդունելու այդ փաստը:
Մենք այս կապակցութեամբ որեւէ բարդոյթ չունինք, որովհետեւ մեզի համար պարզ է իրականութիւնը:
Խնդիր. միակողմանիօրէն Հայկական Ցեղասպանութեան միջազգային ճանաչման ուղղութեամբ տարուող աշխատանքները այս քայլով կը սառեցուին կամ անիմաստ կը դառնան: Ապա, պատմաբաններու յանձնաժողովի անդամ թուրք պատմաբաններու նեղ շրջանակին մէջ պատմութեան էջերը ուսումնասիրելու միջոց կը ստեղծուի, ու այդքան բան: Թուրք ժողովուրդը, իր պատմութեան ծանօթացնելու համար, նախ պէտք չէ՞ Թուրքիոյ քրէական օրէնսդրութենէն դուրս հանել Հայկական Ցեղասպանութեան մասին խօսելու արգելքը, թիւ 301 յօդուածը:
Այո՛, մենք բարդոյթաւորուած չենք, բայց չենք կրնար հասկնալ կամ ըմբռնել, թէ այս զիջումը շղարշելով՝ ի՞նչ կ’ուզեն իրականացնել մեր դիւանագիտութիւնը ղեկավարողները: Ժամանա՞կ շահիլ, կամաց-կամաց մեր ժողովուրդը հաշտեցնե՞լ այն բանին հետ, որ մեր համաձայնութեամբ, մեր մեղսակցութեամբ, իր դէմ գործուած ահաւոր ոճիրը կասկածի տակ պիտի դրուի ու սովորական ոճիրի նման, անմեղութեան վարկածի սկզբունքով, պիտի փորձենք ապացուցել, թէ պետական ծրագրով Ցեղասպանութիւն իրագործուած է, եւ որ մեր նախնիները տարագրուած են իրենց բնօրրանէն, եւ որ…: