11 Փետրուարին, Հայաստանի Ազգային ժողովի նախագահ Ալէն Սիմոնեան թէ՛ իր ելոյթին մէջ եւ թէ լրագրողներու հետ ունեցած զրոյցին ընթացքին անդրադարձաւ արցախահայութեան՝ Արցախէն հեռանալուն, անոնց պայքարը անբաւարար նկատելով։
Արցախցի լրագրողներէն մէկուն՝ «Ես ե՞րբ եմ վերադառնալու Արցախ, հնարաւորութիւն կ՛ունենա՞մ» հարցումին իբրեւ պատասխան՝ Սիմոնեան ըսաւ, որ կը վերադառնայ, երբ ապահով ըլլայ՝ շարունակելով. «Անվտանգ կը լինի, երբ խաղաղութեան պայմանագիր կը կնքենք: Դուք դուրս եկաք այնտեղից, որովհետեւ անվտանգ չէր, չնայած կարելի էր մնալ ու պայքարել մինչեւ վերջ այն զէնքերով, որը Հայաստանն թողել էր: Պէտք էր կռուել, Հայաստանը կռուել է, բերեցիք հաճոյ իշխանութիւն, ով օրեր անց ստորագրեց այդ պետութեան վերացման մասին»:
Նոյն օրն իսկ Ազգային ժողովին մէջ յայտարարութիւններու օրակարգին ընթացքին, Սիմոնեան դարձեալ խօսեցաւ Արցախի մասին: «Ես նկատի չունեմ, որ որեւէ մէկը Ղարաբաղից Ղարաբաղի համար կռիւ չի արել, ես նկատի ունեմ, որ զանգում էին ասում` մենք դուրս ենք գալիս, մենք այստեղ էլ չենք մնալու, բացէք սահմանը, մենք դուրս ենք գալիս։ Ասում ենք` բա զինուորը ո՞նց կանգնի, որ բոլորդ դուրս էք գալիս, ո՞նց էք դուրս գալիս, ասում էին` չէ՛, չէ՛, չէ՛, բացէ՛ք մենք բոլորս դուրս ենք գալիս: Ի հարկէ, հէնց կրակում են բոլորը դուրս են գալիս, հեսա հէնց կրակեն սահմանին Սիւնիքից բոլորով կը հաւաքուէք, դուրս կը գաք: Ուրեմն բոլորը պէտք է մնան ու պաշտպանեն իրենց հայրենիքը: Ես գլուխ եմ խոնարհում այն մարդկանց առաջ, ովքեր զոհուել են ու պաշտպանել են իրենց հայրենիքը»:
Ան նաեւ անդրադարձաւ Արցախի ղեկավարութեան կեցուածքին՝ ըսելով. «Ես ներողութիւն եմ խնդրում, բայց ես չեմ կարող չնկատել այն մարդկանց, որոնք պետութիւնը մի ստորագրութիւնով հռչակեցին ու յետոյ յայտարարեցին չեղեալ, յետոյ հրաժարուեցին դրա համար պայքարել»։ Ըստ անոր՝ կան հերոսներ, որոնք կռուած են, անոնք Սփիւռքէն, Հայաստանէն, Ղարաբաղէն են, բայց Ղարաբաղի ու Հայաստանի մէջ կային մարդիկ, որոնք «թողել ու փախել են»:
«ՀՀն ամէն ինչ արել է, իսկ յեղափոխութիւնից յետոյ շատ աւելի շատ է արել եւ ոչ զէնքի, ոչ որեւիցէ բանի պակաս չի ունեցել, այնպէս որ իրերը կոչէ՛ք իրենց անուններով: Պէտք չէր թողնել ու թռնել Լոս, Նիւ Եորք, այնտեղից հայրենասիրութիւն խաղալ, կամ փորձել իշխանութիւն վերցնել, յետոյ ասել` մենք այստեղից դուրս ենք գալիս, մենք պէտք է թողնենք ու փախնենք: Դատարկ երկիրը ոչ մի զինուոր չի պաշտպանում, դա ես չեմ ասել, դա ճշմարտութիւն է», եզրափակեց Սիմոնեան։
ՍԻՄՈՆԵԱՆԻ ԸՍԱԾՆԵՐՈՒՆ ԵՒ ԿԵՑՈՒԱԾՔԻՆ ԴԷՄ ՀԱԿԱԶԴԵՑՈՒԹԻՒՆՆԵՐ
Արցախի նախկին պետական նախարար Արտակ Բեգլարեան արձագանգեց Սիմոնեանին՝ ըսելով, որ Արցախը յանձնեցին թշնամիին, իսկ անկէ ետք կը յայտարարեն Հայաստանի չմիջամտելու մասին եւ լկտիաբար կը մեղադրեն արցախցիները՝ չկռուելու մէջ։
«Հայաստանի ԱԺ նախագահը հերթական անգամ թքեց` կրկին բոլորիս երեսին: Եւ նա ու իր նմանները միշտ էլ կը թքեն ու կը հպարտանան իրենց այդ «հերոսական» կարողութեամբ, քանի դեռ պատասխան չեն տուել իրենց բարոյական ու իրաւական սխալների ու յանցանքների համար: Ցինիզմի (շնականութեան) ինչ մակարդակ պիտի ունենան իշխանութիւնները, որ, մի կողմից, Արցախը յանձնեն թշնամուն եւ յայտարարեն Հայաստանի չմիջամտելու մասին, իսկ, միւս կողմից, կռուած, հիւծուած ու բառացիօրէն միայնակ մնացած ժողովրդին լկտիաբար մեղադրեն չկռուելու մէջ: Փաստօրէն, պէտք է անիմաստ կերպով կռուէինք մինչեւ վերջին մարդը, որ Մայր Հայաստանում հիմա մեր իրաւունքների համար չպայքարէինք եւ միգուցէ մեր յիշատակի առջեւ «գլուխ խոնարհէին», ըսաւ Բեգլարեան։
Արցախի Հանրապետութեան Մարդու իրաւունքներու պաշտպան Գեղամ Ստեփանեան եւս արձագանգեց Սիմոնեանին՝ ըսելով. «Կարելի է բերել բազմաթիւ փաստեր, պայքարի եւ անձնազոհութեան բազմաթիւ դրուագներ, բայց այդ ամէնն անիմաստ է, երբ գործ ունենք տիեզերական մակարդակի անբարոյականութեան, ստորութեան եւ ցինիզմի հետ»:
«Հայաստան» խմբակցութեան պատգամաւոր Գեղամ Մանուկեան իր կարգին ըսաւ հետեւեալը. «Ալէն Սիմոնեանին խորհուրդ կը տայի բարձրանալ գաղտնի բաժին, այնտեղից ուզել 2023ի Սեպտեմբերի 19-20ի զոհերի ցանկը, որը պաշտպանութեան նախարարութիւնն, զօրամաս առ զօրամաս, ինձ ուղարկել է` գաղտնի գրութեամբ: Թող Ալէն Սիմոնեանը տեսնի, որ 150ից աւելի զինծառայող, կամաւոր, աշխարհազօրային, մի քանի օր հաց չկերած, պատուով, կենաց մահու մարտ են մղել ու նահատակուել Արցախում»։
«Պարզւում է մենք` բոլորս իսկապէս սխալ ենք հասկացել Ալէն Սիմոնեանին: Ալէն Սիմոնեանի վրդովմունքն ուղղակի յարուցել է այն փաստը, որ արցախահայերը չեն մնացել ցեղասպանութեան անմիջական վտանգի տակ ու ամբողջովին չեն բնաջնջուել: Ես հարց ունեմ, իսկ Ալէն Սիմոնեանն իր հայրենիք Աղդամի համար գնա՞ց զոհուեց, թէ՞ մնաց զոհուեց ու պայքարեց, հիմա էլ անդրաշխարհից ուղերձներ է յղում», յայտարարեց «Հայաստան» խմբակցութեան պատգամաւոր Քրիստինէ Վարդանեան։
«Սրբազան պայքար» շարժումի առաջնորդ Բագրատ արք. Գալստանեան, անդրադառնալով արցախցի լրագրողին ուղղած Սիմոնեանի խօսքին՝ ըսաւ. «Գորիս-Կապան ճանապարհը յանձնել են իրենք, Տաւուշի գիւղերի յանձնումը իրենց ձեռքի սեւ գործն է, Քարվաճառը ստորագրութեամբ` առանց կռուելու յանձնել են իրենք եւ դեռ խօսում են կռուելուց։ Այս պատասխանը ցինիզմի գագաթնակէտն էր, որը մեր կեանքում արդէն սովորական է դառնում: Առաջին արձանագրումս այն է, որ եթէ այս մարդիկ, իրենց չարիքի գլխաւորութեամբ, բացայայտ խօսում են այս մասին` ոլորապտոյտ ճանապարհներով մոլորեցնելով արտայայտում են իրենց մտքի եղածը, ապա պատկերացրէք, թէ իրենց միջավայրում ինչեր են ասում: Այն բնութագրի տակ է մտնում այս անձը, որն իրեն տրուել է սեփական դաշինքի եւ կուսակիցների կողմից:
Երկրորդ պարագան քաղաքական բարոյականութեան մասին է: Մենք սպառուել ենք ասելով, որ այս մարդիկ քաղաքական բարոյականութիւն չունեն: Եւ այս մարդիկ տարբեր ճանապարհներով յայտնուել են իշխանութեան ղեկին եւ չակերտաւոր կերպով կառավարում են մեր երկիրը: Մեր կեանքերը սրանց են վստահուած, նրանք վաղը հանգիստ կարող են շրջուել եւ ձեզ ասել, թէ պէտք էր կռուել, մոռանալով, որ Գորիս-Կապան ճանապարհը յանձնել են իրենք, Տաւուշի գիւղերի յանձնումը իրենց ձեռքի սեւ գործն է, Քարվաճառը եւ Արցախի մի շարք հատուածներն իրենք ստորագրութեամբ են յանձնել` առանց կռուելու: Եւ եթէ կռուողների մասին են խօսում, թող իրենք ասեն, թէ որտեղ են գտնուել ամբողջ պատերազմի ընթացքում», ըսաւ Բագրատ սրբազանը։