Որոշ ուշացումով լոյս է տեսել «Վէմ» հանդէսի 2020թ. վերջին` 4րդ համարը:
Բաւականին ծաւալուն եւ հարուստ համարին խմբագրականը նուիրուած է այսօր ազգին յուզող հիմնական հարցի` պատերազմում մեր անյաջողութիւնների գիտական քննութեանը: Սա բոլոր ընթացիկ քաղաքական խնդիրները մի կողմ դրած` անաչառ գիտնականի կարծիք է, որը հիմնւում է միայն ու միայն` ճշմարտութեան բացայայտման նպատակի վրայ, ինչը ստիպել է վերաքննութեան ենթարկել մեր անվտանգային միջավայրի վերաբերեալ նախորդ տասնամեակներին արմատաւորուած պատկերացումները: Ոմանք կարող են չհամաձայնուել մեր տեսակէտի հետ, բայց հարցի գիտական քննութիւնը ցոյց է տալիս, որ ճակատագրական սխալը տեղի է ունեցել երկու հազարամեակների սահմանագծին, երբ չնայած փորձագէտների բազմաթիւ նախազգուշացումներին` Հայաստանի ղեկավարութիւնն անտեսեց համաշխարհային մակարդակով ուժ եւ ուժի գործօն հասկացութիւնների ներքին բովանդակութեան մէջ կատարուած տեղաշարժի փաստը, այսինքն` մտքի ու նորագոյն արհեստագիտութիւնների առաջնայնութեան հաստատման իրողութիւնը: 1998ից սկսած` այդ մասին մեր նման գիտնականների` օրուան իշխանութիւններին ուղղուած բազմաթիւ հրապարակային նախազգուշացումներն անտեսուել են աւելի շուտ ոչ թէ քաղաքական, այլ հոգեկերտուածքային պատճառներով: Որովհետեւ պատկանելով խորհրդային դպրոցին, վերջիններս շարունակել են առաջնորդուել ռուսական զէնքի եւ ընդհանրապէս` ուժի հանդէպ կոյր պաշտամունքով, ինչը, սակայն, նրանց եւս չի ազատում պատասխանատուութիւնից:
Ուստի վերջին ցաւալի դէպքերից յետոյ, ստիպուած ենք նորից յիշեցնել շուրջ երկու տասնամեակ մեր հասարակութեան մտածող մասի կողմից յամառօրէն հնչեցուած, բայց անտեսուած ` մրցակցային միջավայրի փոփոխութեան մասին ահազանգը` տպագրելով պրոֆ. Ալեքսանդր Ս Մանասեանի արժէքաւոր ուսումնասիրութիւնը:
Հանդէսի տարեվերջեան համարով աւարտուել է Սմբատ Խ. Յովհաննիսեանի ամփոփման եւ Երուսաղէմի Սուրբ Յարութեանի տաճարի հայերեն արձանագրութիւնների քննութեան մասին` Մայքլ Է. Սթօնի ու Խաչիկ Ա. Յարութիւնեանի յօդուածաշարերի տպագրութիւնը:
Մեծ հետաքրքրութեամբ է ընթերցւում յատկապէս արուեստաբան Անի Ս. Յակոբեանի` Աւետիս Ահարոնեանի ««Նազէի օրօրը» ժողովրդական երգարուեստում» հրապարակումը: Իր հիմքում լինելով 1890ականների կոտորածների վիշտն արտացոլող ժողովրդական ստեղծագործութիւն, Ահարոնեանի գրչի շնորհիւ այն վերածուել է չափածոյ բանաստեղծութեան ու թափանցել նախաեղեռնեան Վասպուրական: Սակայն պահպանուել է նաեւ նախնական` Սուրմալուի տարբերակը: Արխիւային պրպտումներն ու ձայնագրութիւնների համեմատութիւնը ցոյց է տալիս, որ «Նազէի օրօրի» ահարոնեանական ու ժողովրդական տարբերակները «հանդիպել են իրար»` արդէն ներկայ Հայաստանի տարածքում
Համարում տեղ են գտել նաեւ այլ ուշագրաւ հրապարակումներ:
(Հաղորդագրութիւնը՝ «Վէմ»էն)