2019 թուականի Մարտի 24ին, Վիրահայոց թեմի «Հայարտուն» կենտրոնի «Գալուստ Կիւլպէնկեան» սրահում կայացաւ «Եւ Կանգնած Էր Տաճարը Սեւ Ծովի Ափին» վաւերագրական ֆիլմի շնորհահանդէսը: Ֆիլմը նուիրուած է Բաթումի հայոց պատմական Սուրբ Փրկիչ եկեղեցուն: Այն նկարահանուել է Agora-Georgia-Վիկտորեա Մաքսոեւա կազմակերպութեան նախաձեռնութեամբ՝ Վիրահայոց թեմի եւ Բաթումի Սուրբ Փրկիչ եկեղեցու հոգեւոր հովուի աջակցութեամբ: Ֆիլմի հեղինակներն են Վիկտորեա Մաքսոեւան եւ Գարիկ Աբէլեանը:
Մարդաշատ դահլիճում տեղեր էին զբաղեցրել հայ եւ վրացի պաշտօնեաներ, հասարակական գործիչներ, թբիլիսահայ հասարակայնութեան անդամներ:
Ներկաներն ուշադրութեամբ դիտեցին ֆիլմը, որը պատմում է խորհրդային տարիներին բռնագրաւուած Վիրահայոց թեմին պատկանող բազում հայոց եկեղեցիներից մէկի Բաթումի Սուրբ Փրկիչ եկեղեցու մասին, որը տասնեակ տարիներ զրկուելով իր առաքելութեանը ծառայութիւնից, վերածուելով պահեստի, աստղադիտարանի եւ տեսագրութիւնների սալոնի:
Ազգի մեծ բարերար Ալեքսանդր Մանթաշեանցի հովանաւորութեամբ 1898 թուականին կառուցուած եկեղեցին 1992 թուականին Աջարիայի Ինքնավար Հանրապետութեան Գերագոյն խորհրդի որոշմամբ վերադարձուեց Վիրահայոց թեմին: Աջարիայի հայութիւնը մէկ մարդու նման ընդգրկուեց իր Սուրբ տաճարի վերականգնման աշխատանքներին: Վերանորոգուած, բարեկարգուած Աստծու տունը կրկին նուիրուեց իր առաքելութեան իրականացմանը:
Տարէցտարի զարգանում եւ ընդարձակւում է Բաթումի Սուրբ փրկիչ եկեղեցու գործունէութիւնը: Այստեղ տեղի են ունենում Սուրբ Պատարագներ եւ Հայոց եկեղեցու կանոնակարգով նախանշուած բոլոր ծէսերն ու արարողութիւնները: Եկեղեցին կատարում է նաեւ Աջարիայի հայութեանը հաւատքին մերձեցնելու, եկեղեցու շուրջը համախմբելու, նաեւ ազգային ոգի ներշնչելու, լեզուն եւ մշակոյթը պահպանելու ազգանուէր գործ:
Նշենք, որ ֆիլմում օգտագործուել են հազուագիւտ կադրեր:
Յաւարտ շնորհահանդէսի օրհնութեան եւ գնահատանքի խօսք ասաց Հաւլաբարի Սուրբ Էջմիածին եկեղեցու հոգեւոր հովուի օգնական Վիրապ քահանայ Ղազարեանը: Բարձր գնահատելով նկարահանող խմբի աշխատանքները, տէր հայրը նշեց, որ սոյն ֆիլմը ակնյայտ դարձրեց Բաթումիում փառաւորապէս գործող Աստծու տաճարի գոյութեան պատմութիւնը եւ բաթումահայութեան մեծ նուիրումն իրենց հաւատքի տան պահպանութեանը, արժեւորեց աշխարհասփիւռ հայութեան ակնածանքն ու սէրը իրենց եկեղեցիների նկատմամբ եւ յորդորեց ամէնուրեք ուշադրութիւնը չնուազեցնել նուիրուածութիւնը Աստծու տաճարներին:
Իրենց տպաւորութիւնները կիսեցին Վրաստանի Հաշտութեան եւ քաղաքացիական ինտեգրման նախարարութեան ներկայացուցիչ Թինաթին Գաբելիան, Վրաստանի խորհրդարանի ազգային գրադարանի տնօրէն Նուգզար Ջգերենաիան, Սակրեբուլոյի հովանու ներքոյ գործող Բարեկամութեան տան տնօրէն Մալխազ Մալանիան, կինոռեժիսոր Թենգիզ Մալանիան, փորձագէտ Վասիլ Պապաւան, հայ հասարակայնութեան ներկայացուցիչներս, կարեւորելով երկու քրիստոնեայ ազգերին միմեանց մերձեցնելու, աւանդոյթները եւ ազգային արժէքները պահպանելու եւ սերունդներին փոխանցելու անհրաժեշտութիւնը:
Շնորհահանդէսն աւարտուեց գողտրիկ հիւրասիրութեամբ:
ՀԱՅ ԱՌԱՔԵԼԱԿԱՆ
ՈՒՂՂԱՓԱՌ ՍՈՒՐԲ ԵԿԵՂԵՑՈՒ ՎԻՐԱՀԱՅՈՑ ԹԵՄ