ԵՐԵՒԱՆ, «Ազատութիւն».- Հայաստանի պետական պարտքը կը շարունակէ աճիլ. միայն Օգոստոս-Սեպտեմբերին իշխանութիւնները իւրաքանչիւր ամսուան համար առած են աւելի քան 100 միլիոն տոլարի պարտք: Այս մասին կը գրէ Սարգիս Յարութիւնեան։
Ելեւմուտքի նախարարութեան հրապարակած վերջին տուեալներուն համաձայն՝ Սեպտեմբեր 2016ի աւարտին Հայաստանի պետական պարտքը կը կազմէր 5 միլիառ594 միլիոն տոլար կամ 514.7 միլիոն տոլարով աւելի նախորդ տարուան աւարտին հետ բաղդատելով:
Եթէ այդ աւելի քան կէս միլիառ տոլարը բաժնենք անցած ինը ամիսներուն, պիտի ստացուի, որ Հայաստանի քաղաքացիներուն անունով իշխանութիւնները իւրաքանչիւր ամիս միջինը առած են 57.1 միլիոն տոլար:
Երկու օր առաջ վարչապետ Կարէն Կարապետեան խորհրդարանին մէջ ներկայացնելով 2017ի պետական պիւտճէի նախագիծը՝ խոստովանած էր, որ իշխանութիւնները կրցած են դիմագրաւել տնտեսական տագնապը միայն պետական պարտքը աւելցնելու միջոցով։
«Վերջին երկու տարիներին Հայաստանի տնտեսութիւնը բնութագրւում է արտաքին աշխարհից ներթափանցող բացասական ցն-ցումներով՝ պայմանաւորուած թէ՛ Ռուսաստանի Դաշնութեան տնտեսական անկմամբ, թէ՛ պղնձի համաշխարհային գների էական նուազմամբ: Այս իրավիճակում տնտեսական աճ եւ կայունութիւն ապահովելու նպատակով՝ հարկաբիւջետային քաղաքականութիւնը եղել է հակացիկլիկ, որի արդիւնքում անխուսափելի է եղել պետական պարտքի մակարդակի բարձրացումը», ըսած է վարչապետը:
Սակայն Կարապետեանի կառավարութեանը եւս առնուազն այս տարի պիտի չկարենայ պետական պարտքի նման սրընթաց աճ ապահովել: Վերջերս լրագրողներու հետ կայացած հանդիպումին ընթացքին ելեւմուտքի նախարար Վարդան Արամեան յայտարարած է, որ մինչեւ տարեվերջ Հայաստանի պետական պարտքը պիտի մօտենայ աննախադէպ՝ 6 միլիառ տոլար սահմանագիծին. «Պետական պարտքը, դրան պէտք է գումարենք նաեւ ներքին պարտքը: Դա էլ, եթէ չեմ սխալւում, դոլարային գնահատականը մինչեւ տարուայ վերջ՝ 934 միլիոն դոլար է կազմում: Գումարում ենք՝ դա շուրջ 5.8-5.9 միլիարդ կարգի է տարուայ վերջին»:
Պատասխանելով այն հարցումին, թէ արդեօք նման պարտք վտանգաւոր չէ՞ Հայաստանի տնտեսութեան համար եւ վտանգ չկա՞յ, որ երկիրը կը յայտնուի սնանկացման եզրին, նախարարը արձագանգած է. «Այդպիսի ռիկս միշտ էլ ապագայում լինում է: Եթէ, օրինակ, ես 2017 թուականը տանէի մի հատ բիւջէ, որը պակասուրդի նուազում չի կանխատեսում, էդ ռիսկերը, ես կ՛ասէի, աւելի են մեծանում»:
Շարունակաբար աւելցող պետական պարտքին վերաբերեալ վերջերս ահազանգ հնչեցուցած է նաեւ Հայաստանի նախկին նախագահ Լեւոն Տէր Պետրոսեան՝ յայտարարելով, թէ մեր երկրին «մօտ ժամանակներս սպառնում է իրական տնտեսական աղէտ՝ այս անգամ թաքնուած ԴԵՖՈԼՏ «բարեհուն»չ անուան տակ»:
Թէեւ արձագանգելով Տէր Պետրոսեանի ահազանգին Կեդրոնական դրամատունը յայտարարած էր, թէ՝ «Հայաստանը կատարել եւ շարունակում է կատարել իր պարտաւորութիւնները առանց որեւէ խոչընդոտի, եւ ապագայում չի նշմարւում որեւէ ռիսկ, որ Հայաստանը չի կարողանայ կատարել իր պարտաւորութիւնները»։ Սակայն տնտեսագէտ Վահագն Խաչատրեանը «Ազատութեան» հետ ունեցած զրոյցին ընթացքին «փակուղային» որակեց իշխանութիւններուն առջեւ ստեղծուած իրավիճակը՝ նշելով, որ պետական ահագնացող պարտքին տակէն դուրս գալու համար պէտք է տնտեսութիւնը զարգացնեն, սակայն ատիկա չեն ըներ, որովհետեւ տնտեսութեան ազատականացման, զարգացման մէջ սպառնալիք կը տեսնեն:
«Ցանկացած քայլի դէպքում ինքը պէտք է կա՛մ իշխանութիւնը յանձնի, կա՛մ պէտք է շարունակի էսպիսի ապաշնորհ կառավարում, որի արդիւնքում երկիրը զարգացում չի կարող ունենալ: Այս կառավարման համակարգը թոյլ չի տալու տնտեսութեան զարգացում, որովհետեւ այս կառավարման համակարգը չի նախատեսում, իր մէջ էդպիսի տրամաբանութիւն չկայ՝ ո՛չ ներքին զարգացում, մրցակցութիւն քաղաքական, տնտեսական, սոցիալական համակարգերում: Իսկ եթէ այդ մրցակցութիւնը չկայ, այսպիսի տնտեսութիւնը, որում որ մենք են, շուկայական տնտեսութիւնը զարգացում չի ունենում: Իսկ այդ խնդիրը իշխանութիւնը չի լուծի, որովհետեւ քաղաքական մրցակցութեան դէպքում, հաւասար պայմաններում ինքը ուղղակի կը կորցնի իշխանութիւնը, իսկ եթէ չի ուզում կորցնել իշխանութիւնը, հաւասար մրցակցութիւն չի ապահովում, տնտեսութեան զարգացում չկայ»: