ԺՈՒԼԻԷԹ ԴԱՒԹԵԱՆ
Իր տեսակին մէջ առաջինը, «Դէպի Երկիր» արշաւին առաջին քայլը՝ կազմակերպութեամբ ՀՅԴ «Շանթ» ուսանողական միութեան, տեղի ունեցաւ Հինգշաբթի, Մայիս 14ի երեկոյեան ժամը 7ին, Գլէնդէյլի «Հիլթըն» հիւրանոցում։ Արշաւի նպատակն էր երիտասարդութեան ծանօթացնել եւ նրանց խրախուսել Հայաստանում կամաւոր ծառայութիւնների, աշխատանքի առիթների, եւ ընդհանրապէս հայրենիք վերադառնալու, այնտեղ ժամանակաւոր ծառայելու կամ մշտական հաստատուելու կարելիութիւնների եւ առիթների, եւ ինչու չէ նաեւ՝ հրամայականի մասին։
Այս նպատակով ձեռնարկին իրենց տեղեկատուական տաղաւարներով մասնակցում էին հետեւեալ կազմակերպութիւնները, խմբակցութիւններն ու հաստատութիւնները.
Ժառանգութիւն՝ Հայաստան – Birthright Armenia
Հայի կամաւորների խումբ – Armenian Volunteer Corps
«Համազգային»ի աշակերտական մշակութային ֆորում – Hamazkayin Student Cultural Forum
Երկիր եւ Մշակոյթ – Land and Culture
Հայ Երիտասարդաց Դաշնակցականի գործուղում Հայաստանում – AYF-ER Internship in Armenia
Հայ Բարեգործական Միութեան Երեւանի Ամռնային Գործուղման Ծրագիր AGBU Yerevan Summer Intern Program,
Հայ բարեգործական միութեան/Հայաստանի Ամերիկեան Համալսրանում ուսանելու ծրագիր – AGBU/AUA Study Abroad in Armenia Program
Քրիստոնեայ երիտասարդական խումբ՝ Դէպի Հայաստան – Christian Youth Mission to Armenia
Լոս Անճելըսում Հայաստանի հանրպետութեան հիւպատոսութիւն – Los Angeles Consulate of the Republic of Armenia
«Վեռնոն Թրաւըլ» – Vernon Travel, Imega Tour and Travel
Հայաստանի «Ծառ»ի նախագիծ – Armenia Tree Project
Հայ Երիտասարդաց Դաշնակցական Երիտասարդական խումբ – AYF Youth Corps
«Այցելէք Հայաստան՝ այն գեղեցիկ է» – Visit Armenia it is Beautiful
Սարդարապատ գրախանութ – Sardarabad Books
Ներգաղթածների վկայութիւններ – Repatriate Testimonials
Հայաստանում աշխատանքի առիթներ – Job Search in Armenia
Տաղավարների կողքին նաեւ ցուցադրուեցին նկարներ Արսինէ Խաչիկեանի «Հայաստանը Եղանակներում» լուսանկարների հաւաքածոյից։
Օրուան ձեռնարկի բացումը կատարեց «Շանթ» ուսանողական միութեան նախագահ Արմէն Աբուլեան, որ իր խօսքերում նշեց, թէ անցեալ 4 տարիների ընթացքում, «Դէպի Երկիր» նախաձեռնութիւնը՝ զուգահեռ մի քանի ուրիշ երեւոյթների, պատճառ են հանդիսացել, որ 33,200 հոգի Հայաստանում բնակութիւն հաստատելու նպատակով «երկիր» ներգաղթեն։ Մեր նպատակն է,- նա ասաց,- որ ամէն մի հայ անդրադառնայ, որ «Դէպի Երկիր» վերադառնալու գաղափարը միայն երազանք չէ, այլ իրական առիթ եւ միջոց ամէն մի հայի համար իր ազգային ժառանգութիւնը եւ ինչու չէ նաեւ հայրենիքը հարստացնելու համար։ Ապա բեմ հրաւիրեց VisitArmenia.org կայքէջի 2009 թուականի շարադրութեան մրցոյթի մրցանակակիր, «Ալէք Փիլիպոս» դպրոցի 11րդ դասարանի աշակերտուհի Նանար Տէրտէրեանը։ Նանարը իր շարադրութեան մէջ բացատրեց հայրենիք վերադառնալու եւ իր նախնիների հետ իր հայրենիքում լինելու իր երազանքի, հաճոյքի եւ գոհունակութեան զգացումների մասին։
Յաջորդ հիւրը՝ Անուշ Թաթեւոսեանը, Հայաստանում կամաւոր աշխատել եւ ապա պաշտօնավարել էր «Ժառանգութիւն՝ Հայաստան» եւ «Հայ կամաւորների խումբ» հաստատութիւնների հետ։ Նա իր խօսքերում նշեց. «Առաջին անգամ Հայաստան այցելութիւնը եւ երեք ամիսներ այնտեղ կամաւոր աշխատանքը այնքան բաւարարուածութիւն եւ հոգեկան հրճուանք պարգեւեցին ինձ, որ երեք ամսուան վերջաւորութեան, ես այստեղ, Միացեալ Նահանգներ ծնողներիս հեռախօսեցի ու ասացի որ ես որոշել եմ ետ չվերադառնալ եւ երկարաձգել Հայաստանում կեցութիւնս ու շարունակել կամաւոր ծառայութիւններս։ Իսկ երբ վերջապէս ետ տուն՝ Ուաշինգթըն վրադարձայ, այնտեղ հազիւ մէկ տարի աշխատելուց յետոյ, կրկին անգամ անբաւարարուած զգալով, այս անգամ, իբրեւ «Հայ կամաւորների խումբ» հաստատութեան գլխաւոր տնօրէն, Հայաստան վերադարձայ ու պաշտօնավարեցի երկու տարիներ։ Այնտեղ՝ Հայաստանում, ես աշխատանքի էի գնում այնպէս, ինչպէս ես աշխատանքի կը գնայի Ուաշինգթընում, սակայն այն տարբերութեամբ, որ հայրենիքում ինձ շատ աւելի օգտակար էի զգում ու հետեւաբար՝ շատ աւելի բաւարարուած»:
Անուշն իր խօսքի վերջաւորութեան շեշտեց, որ դէպի երկիր ներգաղթը շատ գործնական եւ իրական ձեւ է հայկական ինքնութիւնը պահելու համար։ Այնպիսի մի առիթ է մեզ ընծայուած հիմա, որ մեր նախկին սերունդները երեւակայել անգամ պիտի չկարողանային։ Անուշը ներկայիս ապրում է Ուաշինգթընում եւ ուսանում է։ Նա Հանրային դիւանագիտութեան ճիւղի Մագիստրոսի վկայականի թեկնածու է եւ նպատակ ունի իր ուսումը աւարտելուց յետոյ, նորէն Հայաստան վերադառնալ։
Ապա Լոս Անճելըսում Հայաստանի հանրապետութեան հիւպատոսութեան փոխդեսպան Սահակ Սարգսեանը բացատրեց Հայաստանի երկքաղաքացիութեան կանոնների մասին, եւ խրախուսեց նոր սերունդի ներգաղթը դէպի Հայաստան:
Օրուան գլխաւոր բանախօսն էր Սան Ֆրանսիսքոյի Պըրքլի համալսարանի Հայագիտութեան ամպիոնի վարիչ Ստեփան Աստուրեանը։ Պրն. Աստուրեան իր խօսքերում ասաց. «Ժողովուրդների թիւի տարածումը իրենց երկրից ներս կամ դուրս, հայրենիքում կամ սփիւռքում, անկասկած ունենում են իրենց երկարատեւ եւ էական ազդեցութիւնը սոյն երկրի քաղաքականութեան եւ տնտեսութեան վրայ։ Հայերը, երկար ժամանակ ցրուած լինելով աշխարհով մէկ եւ զրկուած լինելով անկախ հայրենիք ունենալուց՝ բնականաբար աւելի քիչ են առիթը ունեցել ուշադրութիւն դարձնելու իրենց ազգի ժողովրդագրութեան վրայ»։
Նա ասաց. «1990 թուականից առաջ, Սովետական Հայաստանը աժան կամ ձրի ուսում հայթայթում էր սփիւռքահայութեան ուսանողներին եւ ինչու չէ երբեմն էլ ուրիշ միջոցներով իր օժանդակութիւնն էր ցուցաբերում սփիւռքահայութեան։ Սակայն, սովետական կարգերի փլուզումից յետոյ, ամէն բան փոխուեց։ Այս անգամ հայրենիքը գտնուեց կարիքի դերում եւ Սփիւռքը, յանձինս իր կազմակերպութիւնների ու գաղութների ղեկավարների, իր անվերապահ օժանդակութիւնը ցուցաբերեց հայրենիքին։ Անկարելի է երեւակայել ինչպիսի՛ն կը լինէր Հայաստանի վիճակը 1990ից յետոյ, առանց սփիւռքեան ջատագովների ոսկեայ թագակիրների՝ Հայաստանի Ամերիկեան համալսարանի (American University in Armenia (AUA)), Միացեալ Հայկական Ֆոնդի (The United Armenian Fund), «Լինսի» հիմնադրամի (Lincy Foundation), եւ այս բոլորի ղեկավար՝ Հայկական հիմնադրամի (Armenian Fund) կողմից ցուցաբերուած հերոսական օգնութիւններին։ Սակայն այսօր գլխաւոր մտահոգութիւնը մնում է այն, որ արդեօք հնարաւոր կը լինի՞ Սփիւռքին պահպանել իր հայրենի օժանդակութեան նոյն մակարդակը, միաժամանակ չնուազեցնելով ի՛ր իսկ կազմակերպութիւնների գոյատեւման ու աշխատանքի կարելիութիւնը։ Հետեւաբար, անհրաժեշտ է հայրենի կառավարութեան եւ սփիւռքում աշխատող կուսակցութիւնների եւ կազմակերպութիւնների համար ձեւաւորել գործնական միջոցներ՝ թէ՛ զարկ տալու համար հայրենի տնտեսական վիճակին եւ թէ՛ առիթներ ստեղծելու «Դէպի Երկիր» ներգաղթի համար»։
Ստեփան Աստուրեան շեշտեց, թէ «Դէպի Երկիր» գաղափարը չի կարող լինել միայն երազային գաղափար, այլ հարկաւոր է «Երկիր»՝ Հայաստան, ներգաղթելուն մօտենալ շատ աւելի իրապաշտօրէն եւ գործնական ձեւերով։ Շատ բան կարելի է անել ժողովուրդին՝ հայրենիքը չլքել խրախուսելու համար։ «Մենք պարտաւոր ենք երկրից ներս օրէնք հաստատել եւ ապահովել հաստատութիւնների, եւ ինչու չէ (եւ գլխաւորաբար) նաեւ՝ կառավարութեան հաշուետուութիւնը», ասաց Աստուրեան։
Նախագծի կազմակերպիչներից Սերուժ Աբրահմեանի խօսեքրով. «Երեկոն յաջողեց մեր համայնքի հայացքներն ու կեդրոնացումը դարձնել դէպի մեր ապագան, մեր հայրենիքը։ Մենք նպատակ ունենք այս ձեռնարկից ստեղծուած հետաքրքրութիւնն ու խրախուսանքը ներդնելու ապագայ մի շարք ձեռնարկների կազմակերպման մէջ, որ խթանը պիտի հանդիսանայ «Դէպի Երկիր» արշաւի զարգացմանն ու յաջողութեանը»: