ԼԻԼԻԹ ՊՕՂՈՍԵԱՆ.- Չայլուի (Գետաւան-Խմբ.) միջադէպից եւ դրան յաջորդած սահմանային փոխհրաձգութիւններից յետոյ պատերազմի վերսկսման վտանգն աւելի մե՞ծ է, քան սրանից մի տարի, կէս տարի, երկու ամիս առաջ։
ՎԱՀԱՆ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ.- Իհարկէ, լարուածութեան աստիճանը բարձրացել է, եւ դա յղի է հետեւանքներով, այդ տեսակէտից, այո, անկանխատեսելի, չնախատեսուած կոնֆլիկտային էսկալացիայի (հակամարտութեան սաստկացումը, մագլցումը-Խմբ.) վտանգը մեծացել է։
Ինչ վերաբերում է կանխամտածուած, նախապէս ծրագրուած քայլերին, ապա ադրբեջանական կողմի սադրանքները մեզ համար նորութիւն չեն, այսօրուայ բան չեն։ Իրավիճակն ամէն կերպ ապակայունացնելու այս միտումը Պետերբուրգի հանդիպման հետեւանքով չէ, որ ստեղծուել է. դա գոյութիւն ունի ամիսներ, գուցէ աւելի երկար։ Այդ իմաստով մեծ փոփոխութիւն այսօրուայ իրավիճակում նախորդ ժամանակահատուածի համեմատ չեմ տեսնում։
Իսկ որ էսկալացիայի վտանգն աւելի մեծ է՝ այստեղ երկու կարծիք լինել չի կարող։ Ի վերջոյ, Չայլուի միջադէպի հետեւանքով 5 զոհ ենք ունեցել, ինչը, բնականաբար, լուրջ մտահոգութիւն է առաջացրել մեր հասարակութեան մէջ. դա միայն զոհուածների ծնողների, հարազատների խնդիրը չէ, բոլորս էլ այդ երեխաների համար պատասխանատու ենք՝ ե՛ւ վրէժխնդրութեամբ ենք լցուած, ե՛ւ պատասխանատուութեան զգացումը յետ է պահում անխոհեմ քայլերից։
ԼԻԼԻԹ ՊՕՂՈՍԵԱՆ.- Ալիեւի պետերբուրգյեան դեմարշը, եռակողմ հանդիպումից գրեթէ անմիջապէս յետոյ ձեռնարկած դիւերսիոն գործողութիւնը չե՞ն խօսում այն մասին, որ չափազանցուած են մտահոգութիւնները բանակցային գործընթացում հայկական կողմի «աննախադէպ խոցելի դիրքերի» եւ «դիւանագիտական անյաջողութիւնների» վերաբերեալ։
ՎԱՀԱՆ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ.-Մտահոգուելու շատ բան կայ, բայց խուճապի մէջ ընկնել ոչ մի դէպքում չի կարելի։ Երեւի նկատել էք՝ Չայլուի գործողութիւնից յետոյ մի շարք կուսակցութիւններ՝ թէ՛ ընդդիմադիր, թէ՛ իշխանական, հանդէս եկան յայտարարութիւններով: Մենք յայտարարութիւն չարեցինք, որովհետեւ դրա անհրաժեշտութիւնը չենք տեսնում, խնդիր չունենք այդ մեթոդներով մեր մասին յիշեցնելու։ Կարծում եմ, բոլորին պարզ է, թէ Դաշնակցութիւնն իրեն ինչպէս կը պահի, ինչ կ՛անի, եթէ հայրենիքը կանչի կամ եթէ նոյնիսկ չկանչի։
ԼԻԼԻԹ ՊՕՂՈՍԵԱՆ.- Հասարակութեան մէջ խուճապային տրամադրութիւններ տեսնո՞ւմ էք։
ՎԱՀԱՆ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ.- Ղարաբաղում՝ ոչ, որովհետեւ ուղղակիօրէն առնչուել եմ։ Ինչ վերաբերում է Հայաստանին, այս պահին դժուարանում եմ գնահատականներ տալ, որովհետեւ հասարակական կարծիքը չեմ ուսումնասիրել։
ԼԻԼԻԹ ՊՕՂՈՍԵԱՆ.- Ադրբեջանական դիվերսիային արձագանգելով՝ հասարակական, քաղաքական կազմակերպութիւնների մի մասը յայտարարեց, թէ հայկական կողմը օր առաջ պէտք է դիմի պատասխան գործողութիւնների եւ այլն։ Կայ նաեւ հակառակ կարծիքը՝ որ չարժէ տրուել զգացմունքներին եւ ջուր լցնել Ադրբեջանի ջրաղացին՝ տուրք տալով իրավիճակն ամէն կերպ ապակայունացնելու, հակամարտութեան գօտում ստեղծուած փխրուն հաւասարակշռութիւնը «յեղափոխելու» պաշտօնական Բաքուի ձգտումներին։ Ձեր տեսակէտն ինչպիսի՞ն է։
ՎԱՀԱՆ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ.- Ձեր նշած երկրորդ տեսակէտը աւելի յարիր է քաղաքագէտներին եւ վերլուծաբաններին, քան քաղաքական կուսակցութիւններին։ Առաջին մօտեցումը, որ պէտք է գնալ, ջարդել եւ այլն, նման բաներ չի կարելի ասել։ Եթէ կայ մէկը, որ ուզում է եւ կարող է՝ թող անի, ոչ թէ յայտարարի այդ մասին կամ ուրիշներին ուղղութիւն ցոյց տայ։ Սա՝ մէկ։
Երկրորդ՝ գոյութիւն ունի պետութիւն, ազգային բանակ։ Եթէ պէտք է պատասխանենք Ադրբեջանի սադրիչ գործողութիւններին, ապա միայն պետական մակարդակով։ Այսինքն՝ պէտք է պատասխանի բանակը, իսկ ով ուզում է իր մասնակցութիւնը բերել այդ պատասխանին, թող գնայ եւ կանգնի պետութեան, բանակի դրօշի տակ։ Այստեղ ինքնագործունէութիւնը, 90ական թուականների պարտիզանական մտածելակերպը այլեւս անընդունելի է։
Սա է նաեւ պատճառը, որ մեր կուսակցութիւնը այդպիսի յայտարարութիւններ չի անում։ Կը լինի՞ համընդհանուր մոբիլիզացիայ՝ (զօրաշարժ-Խմբ.) բոլորս կը լինենք ճակատում, բայց, կրկնում եմ, դա պիտի արուի պետական մակարդակով։
ԼԻԼԻԹ ՊՕՂՈՍԵԱՆ.- Քաղաքագէտ Լեւոն Մելիք–Շահնազարեանը օրերս հետաքրքիր տեսակէտ յայտնեց՝ ասելով, որ հայ-ադրբեջանական հակամարտութեան պատմութեան մէջ առաջին անգամ ստեղծուել է աննախադէպ մի իրավիճակ, երբ հայկական կողմը կաշկանդուած չէ Ադրբեջանում բնակուող մեր հայրենակիցների ճակատագրով, եւ մեր կողմից մեծ սխալ կը լինի այդ իրավիճակի ընձեռած հնարաւորութիւններից չօգտուելը։ Համամի՞տ էք այդ կարծիքին։
ՎԱՀԱՆ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ.- Համամիտ եմ, այն առումով, որ այսօր մենք Ադրբեջանում չունենք «պատանդներ», եւ որոշ իմաստով, իսկապէս, կարող ենք աւելի ազատ լինել մեր գործողութիւններում։ Բայց նաեւ չեմ կարող համաձայնել, որ իրավիճակը մեզ պէտք է դրդի անխոհեմ քայլերի։ Այդպէս չէ։
Կայ մի տեսակ (խօսքը, իհարկէ, Լեւոնի մասին չէ՝ Լեւոնը իմ ընկերն է, ես իրեն շատ սիրում եմ, իր տեսակէտները միշտ յարգանքով եմ լսում եւ մեծ մասի հետ համաձայն եմ), որոնք Հայաստանի համար պատրաստ են պայքարել Հայաստանի գնով։ Այդ առումով մենք շատ աւելի զգուշաւոր ենք։
ԼԻԼԻԹ ՊՕՂՈՍԵԱՆ.- Այնուամենայնիւ, չէ՞ք կարծում, որ հայկական կողմը խնդիր ունի՝ որոշակիօրէն կարծրացնելու իր մօտեցումները։
ՎԱՀԱՆ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ.- Համաձայն եմ, պէտք է կոշտացնել, եւ ոչ միայն խօսքով, այլեւ դիրքորոշումներով, որ մեր ներկայացուցիչները արտայայտում են միջազգային բեմերում։ Այդ առումով լիովին ձեզ հետ համամիտ եմ։