ՀՕՄ-Բազմապատկանելիութիւն Եւ Ենթաբաժանեալ Կեանքեր. Ժամանակակից Հայ Կինը Իր Խոհերով։

Hyphenated Belonging, Compartmentalized Lives: Meditations of the Contemporary Armenian Woman
Բազմապատկանելիութիւն Եւ Ենթաբաժանեալ Կեանքեր. Ժամանակակից Հայ Կինը Իր Խոհերով։

Նախ կ՛ուզեմ շնորհակալութիւն յայտնել Հայ Օգնութեան Միութեան այս հրաւէրին։
Նաեւ կ՛ուզեմ ըսել որ ինծի համար մեծ պատիւ է այս բեմը բաժնել ընկհերուհի Զէյթլեանի եւ դոկտ.

Փիրումեանի նման իգական սեռի տիպարներու հետ, որոնք, իրենց տարիներու ընթացքին կատարած ուսումնասիրական աշխատանքով, ոչ միայն զարգացուցած են հայագիտական ճիւղը այլ նաեւ տեղ բացած են հայ կին գրագէտներու կամ պատմագէտներու՝ սոյն ճիւղէն ներս։
Ինչպէս հաւանաբար նկատեցիք կենսագրական նոթերէն, այն ինչ որ պիտի ներկայացնեմ այսօր չի վերաբերիր ուսումնասիրական աշխատութեանս նիւթին- թէեւ պէտք է ըսել որ սփիւռքահայ գրականութեան մէջ անխուսափելի պակաս մըն է կնոջ ձայնը եւ հետեւաբար անկարելի է քննադատի աչքով չմօտենալ այս երեւոյթին։
Այսօր պատրաստած եմ երկլեզու ներկայացում մը- սակայն անգլերէն եւ հայերէն բաժինները կրկնութիւն պիտի չըլլան այլ յոյսով եմ որ իրար պիտի ամբողջացնեն։
For today’s presentation, I was asked to draw from personal experience to address some of the challenges facing the Armenian-American professional woman. Though I will do just that, I want to make it clear that I do not wish to speak for all Armenian-American women of my generation. I don’t think I’m in any kind of position to do that without falling into the trap of gross generalizations. So what I offer you is my own set of meditations, in hopes of opening up some of these issues for a broader discussion.
I also did not want to rely solely on my personal narrative and for the sake of maximizing the productive potential of our time together, I will ground some of my comments in literary or theoretical quotations.
Hyphenated Belonging (In terms of Ethnicity and Locale)
Սերունդիս պատկանելիութեան հարցը նիւթ դարձնելու համար, օգտակար պիտի ըլլայ զայն զետեղել նախորդ սերունդին կերտած յարաբերութենէն՝ տուն, հայրենիք եւ Հայաստան գաղափարներու հանդէպ։
Ուստի, կ՛ուզեմ ձեր ուշադրութիւնը դարձնել Վեհանոյշ Թէքէյեանի «Եւ իմ դիմանկարս» բանաստեղծութեան։

[Read poem out loud]

Ես կը կարդամ այս բանաստեղծութիւնը իբր Լիբանան ծնած, տասը տարեկանէս Ամերիկա հասակ առած հայուհի, որուն մեծ հայրն ու մայրը որբ մնացած ջարդի վերապրողներ եղած են, Կեսարիոյ մօտիկ Ուրումտիկին գիւղէն, հայուհի մը որ միջավայրին համեմատ ապրած է շարան մը լեզուներով գունաւորուած աշխարհներու մէջ եւ այդ լեզուներէն քաղած բազմաթիւ մշակութային սովորութիւններ, հայուհի մը որուն ծնողքը եւ դպրոցը փոխանցած են իրեն ամբողջական Հայաստանի մը իտէալը, հայուհի մը որ ականատես եղած ըլլալով Հայաստանի անկախացման՝ այցելած է Հայաստան, սակայն չէ կրցած զգալ ամբողջական պատկանելիութիւն այդ հողին վրայ։
Կը կարծեմ որ հոս է, ուր կը տարբերիմ նախորդող Սերունդէն, ծնողքիս սերունդէն- ինչպէս նաեւ բանաստեղծին սերունդէն, որ զարգացուցած ըլալով ամբողջական հայրենիքի մը երազը, միեւնոյն ժամանակ պատկանելիութիւն զգացած են քանի մը տեղեր. Տունի հասկացողութիւն ունեցած են քանի մը երկիրներէ ներս եւ նոյնպէս ընդունած են Հայաստանի Հանրապետութիւնը իբր տուն մը։
Here, I turn to a quote by Hugo of St. Victor, a 12th century monk from Saxony:
* “It is, therefore, a source of great virtue for the practiced mind to learn, bit by bit, first to change about invisible and transitory things, so that afterwards it may be able to leave them behind altogether. The man who finds his homeland sweet is still a tender beginner; he to whom every soil is as his native one is already strong; but he is perfect to whom the entire world is as a foreign land. The tender soul has fixed his love on one spot in the world; the strong man has extended his love to all places; the perfect man has extinguished his.”
Far from being perfect in the sense of letting go of transitory earthly belongings as suggested by the author here, I do not feel completely at home anywhere. Hyphenated belonging does not add up to a completion or a whole for me.
For instance, in an e-mail where Lena was asking me prepare a presentation based on my personal experiences, she said “as a professional woman who simultaneously feels 100% percent Armenian and 100% American, we want you to present.” But that’s exactly it: I don’t feel 100% anything. My sense of ethnic belonging consists of a hodge podge of loosely defined ethnicities including Armenian, American, Anatolian, Middle-Eastern, etc.
As a consequence, the traditions with which I conduct my home life is a patchy mixture, which I don’t think is a bad thing at all. In the end, this sense of hybridity allows one to certain freedoms that come with choice and selection. It allows one to move away from the restrictions of authoritative, puristic notions of culture. This understanding became crystallized fore me during the months of preparation prior to my wedding (interestingly, during the preparation of an inherently unequal institution that often ends up oppressing the woman). But it was during this time, that a variety of traditional ways of doing things were presented to me by my mom, my aunts, my mom’s co-workers. We do things this way, Barsgahays do this this way, Aintabtsi’s do it this way, the Arabs have a nice way of doing this. And essentially I could choose what worked best for me.
But what remains difficult to change throughout this evolution towards a more hybrid sense of belonging and traditions, is the image of the Armenian woman as holy and as mother, which I realized during my pregnancy and after giving birth.
* Հարցը կը վերաբերի Հայ Սուրբ Կնոջ մեր աւանդական- դժուար փոխուող» ընկալումին, որ անշուշտ սկիզբ առած է կրօնական դասաւանդութենէ
Թէեւ շատ մը կիներ ուրախութեամբ կը կառչին այս ըմբռնումին, շատերու համար սահմանափակիչ ընկալում մըն է որուն յաճախ կ՛ընկերանայ անձնազոհ մայր մը ըլլալու ակընկալութիւնը։
* Julia Kristeva (b.1941)
* “It is not woman as such who is oppressed in patriarchal society, but the mother.”
(Arguing that the pleasure associated with the female body is repressed in order to sustain the holy image of motherhood.)
Hyphenated Belonging (Within Academic/ professional realms)
The good thing about Armenian culture’s equation of woman to mother is that it allows for a greater acceptance of pregnancy in academic or professional setting within Armenian or Armenian Studies circles. Whereas the broader academic world is not very considerate to the mother-professional, always assuming that it reflects a lack of seriousness.
But leaving this comparison aside, I’d like to address some of the challenges that myself and many of my Armenian female colleagues have faced in the process of pursuing a career.
First, in my Comparative Literature circle, I along with anyone else who works on minor literatures, meaning literatures that remain outside of the hegemonic discourse have had to battle for space and essentially carve out a space and justify why we work on what we work on.
In the Armenian Studies circle, it is not a space that we battle for, rather a voice that is taken seriously. We are never looked upon as just scholars, we are always looked at through the prism of our gender [Anecdote of the conference]
* Մեր գրական կամ գրագիտական պատմութեան մէջ Զ. Եսայեանի օրինակը կը մնայ բացառութիւն, քանի որ ան իր ժամանակակիցներուն պարտադրած է հաւասար վերաբերմունք՝ ինքզինք հեռու պահելով ֆեմինիստական վերագրութիւններէ։
* Զապէլ Եսայեան (1878-1943)
«Դեռ շատ կանուխէն, դպրոցական տարիներէս շատ որոշակիօրէն ըմբռներ եմ որ կանանց ազատագրութեան հարցը առանձին հարց չէ եւ թէ անիկա երբէք մասնաւոր լուծում չի կրնար ստանալ։ Այդ իսկ պատճառով ոչ մէկ ժամանակ հակում չեմ ունեցած զբաղելու կամ մասնակցելու ֆեմինիստական շարժումներու։»
But it is about time we have feminist thinkers. And although female voices criticizing patriarchal narratives are emerging from Armenia, this is an area we need to cultivate in diasporan communities, if possibly, in the Armenian language.

Helene Cixous (b. 1937)

* “Woman must write her self: must write about women and bring women to writing, from which they have been driven away as violently as from their bodies.”
Ներկայացումս կ՛ուզեմ աւարտել Ամերիկացի բանաստեղծ Սիլվիա Բլաթի գրութիւններէն հատուածով մը, որուն ընթերցումը ինծ փոքր տարիքէս առանց բացառութեան մարմինս փշաքաղ կ՛ընէ։

Sylvia Plath (1932-1963)

From The Bell Jar
* “I saw my life branching out before me like the green fig tree in the story. From the tip of every branch, like a fat purple fig, a wonderful future beckoned and winked. One fig was a husband and a happy home and children, and another fig was a famous poet and another fig was a brilliant professor, and another fig was Ee Gee, the amazing editor, and another fig was Europe and Africa and South America, and another fig was Constantine and Socrates and Atilla and a pack of other lovers with queer names and offbeat professions,
* and another fig was an Olympic lady crew champion, and beyond and above these figs were many more figs I couldn’t quite make out. I saw myself sitting in the crutch of this fig tree, starving to death, just because I couldn’t make up my mind which of the figs I would choose. I wanted each and every one of them, but choosing one meant losing all the rest, and, as I sat there, unable to decide, the figs began to wrinkle and go black, and, one by one they plopped to the ground at my feet.”

Compartmentalized Lives:
The Superwoman Syndrome
Our generation of Armenian women are picking a lot more than one fig at a time. As a result, they are forced to divide their lives into compartments consisting of work/professional life, home life divided into romance and children, family life which reaches out to the extended Armenian family, a social life divided into multiple circles of friends, and very often community life divided to various causes. We have made ourselves into make-belief superwomen, who although suffer many health consequences with regards to stress, are achieving great things. I let you be the judge whether this is an entirely positive phenomenon.
Thank you.