ԵՐԵՒԱՆ, «Արմէնփրէս».- Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան 14 Սեպտեմբերին Ազգային ժողովին մէջ անդրադարձաւ հայ-ատրպէյճանական սահմանային կացութեան։
Ան հաստատեց, որ Հայաստան ցարդ ունի 105 զոհեր, Ատրպէյճանի տիրապետութեան տակ անցած է 10 քիլոմեթր տարածք։
Ապա Փաշինեան ըսաւ, որ ինք կը կրէ պատասխանատուութիւնը` յանուն խաղաղութեան ծանր որոշումներ տալուն: «Բայց ծանր որոշումներ չի նշանակում ՀՀ պետական շահերին հակասող որոշումներ: Մենք այդ որոշումներին պիտի գնանք` երաշխաւորելու համար ՀՀ անվտանգութիւնը, տեւական կայունութիւնը ու խաղաղութիւնը: Մենք չենք կարող այսօր վերնագրերի ներքոյ գրել «Խաղաղութեան պայմանագիր, տակը ստորագրել, որից 6 ամիս յետոյ պատերազմ սկսուի:
Մենք ուզում ենք ստորագրել մի թուղթ, որի արդիւնքում մեզ լիքը մարդ կը քննադատի, կը հայհոյի, դաւաճան կ՛ասի, նոյնիսկ կարող է ժողովուրդը որոշի մեզ իշխանութիւնից հեռացնել, էլի շնորհակալ կը լինենք, եթէ դրա արդիւնքում Հայաստանն 29,800 կմ. քառակուսի տարածքով ստանայ տեւական խաղաղութիւն եւ անվտանգութիւն: Որոշումը, որը սա ապահովելու է, ես ստորագրելու եմ: Ինձ չի հետաքրքրում` ինչ կը լինի յետոյ ինձ հետ, ինձ հետաքրքրում է` ինչ կը լինի Հայաստանի Հանրապետութեան հետ», ըսաւ ան:
Փաշինեանի այս հաստատումը մեծ աղմուկ յառաջացուց եւ տարբեր մեկնաբանութիւններու դուռ բացաւ։ Աւելի ուշ ան «Ֆէյսպուք»ի ճամբով հաստատեց, որ ինք որեւէ փաստաթուղթ չէ ստորագրած, որեւէ փաստաթուղթի նախագիծ անգամ չկայ՝ հրամայելով Հայաստանի զինուորներուն՝ կանգնիլ երկրի սահմաններուն, տարածքային ամբողջականութեան, պաշտպանութեան դիրքերուն մէջ եւ չտրուել շահարկումներու։
«Քիչ առաջ իմացայ` մարդիկ լուրեր են տարածում, թէ ես որեւէ փաստաթուղթ եմ ստորագրել: Դա իրականութեան հետ ոչ մի կապ չունի: Ես պաշտօնապէս ասում եմ, որ որեւէ թուղթ ստորագրուած չէ, աւելին` որեւէ թուղթ չի նախապատրաստւում ստորագրման, որեւէ թղթի մասին խօսակցութիւն չկայ: Եւ սա արւում է յատուկ, որպէսզի սահմանին կանգնած մեր զինուորի դիմադրութիւնը թուլացնեն», շեշտեց Փաշինեան՝ աւելցնելով, որ չի պատրաստուիր որեւէ ինք փաստաթուղթ ստորագրել:
Ան աւելցուց, որ ինչ որ ինք Ազգային ժողովին մէջ ըսած է, չի տարբերիր նախապէս իր ըսածներէն։ Ան յիշեցուց, որ Ատրպէյճան խաղաղութեան պայմանագիրին համար առաջարկած է կէտեր, հայկական կողմը ըսած է, որ այդ կէտերուն մէջ անընդունելի ոչինչ կայ, սակայն անիկա օրակարգի բոլոր հարցերը չի ներառեր, առ այդ, ամբողջացուցած է զայն՝ ներառելով նաեւ Արցախի ժողովուրդի իրաւունքները, ապահովութեան երաշխիքները եւ ասոնցմէ բխող այլ պայմանները, որոնք կ՛երաշխաւորեն Արցախի հայութեան ապահովութիւնը եւ իրաւունքներու իրականացումը:
Իսկ թէ ինչո՛ւ ինք խօսած է Հայաստանի 29 հազար 800 քմ. տարածքի մասին, ՀԽՍՀի մասին` Փաշինեան պարզաբանեց, որ այսօր Հայաստան ոտնձգութեան կ՛ենթարկուի: «Մենք ասել ենք, որ Հայաստանի տարածքով միջանցք որեւէ մէկին չենք տալու: Մենք թուղթ չենք ստորագրելու, որը ՀՀ տարածքային ամբողջականութիւնը որեւէ ձեւով կը դնի կասկածի տակ: Բացառւում է նման բան», շեշտեց ան՝ դարձեալ աւելցնելով. «Ոչ մի թուղթ չեմ ստորագրել: Նման բան նախատեսուած չի եղել, թղթի նախագիծ չկայ այսօր իմ սեղանին դրած, որը պիտի կամ ստորագրուի, կամ չստորագրուի: Առաջիկայ օրերի համար էլ նման բան նախատեսուած չէ: Այս պահին ընդհանրապէս որեւէ բան` տեքստ, թուղթ չկայ, որ ստորագրեմ կամ չստորագրեմ: Ինձ ասում են` այսօր զինուորներն են սահմանից զանգում, ասում` ճի՞շդ է, որ թուղթ է ստորագրուել, այսինքն մեր սահմանն էլ չենք պահո՞ւմ»։
Ան կոչ ուղղեց՝ համախմբուելու պետականութեան շուրջ` պաշտպանելու ինքնիշխանութիւնը, տարածքային ամբողջականութիւնը: «Մեր հայրենիքը` ՀՀն, աւելին է, քան սրբութիւնը, դա սակարկման ենթակայ չէ: Այսօր ես սա եմ ասել ԱԺ ամբիոնից: Մենք, կը լինի միջանցքով, թէ այլ բանով, չենք պատրաստւում մեր ինքնիշխանութիւնը, տարածքային ամբողջականութիւնը սակարկման առարկայ դարձնել, չենք պատրաստւում: Ես յայտարարել եմ, որ միւս կողմից մենք չենք խուսափի պատասխանատուութիւնից, եթէ տեսնենք, որ թէկուզ ոչ երազանքային, բայց այնուամենայնիւ կայ մի լուծում, որը չի հատում Հայաստանի շահերի կարմիր գծերը, մենք նաեւ դրա պատասխանատուութիւնն ենք պատրաստ ստանձնել եւ գնալ այդ լուծումներին», դիտել տուաւ Փաշինեան։
Այս մասին յայտարարութիւն հրապարակեց Հայաստանի Ազգային անվտանգութեան ծառայութիւնը (ԱԱԾ)՝ պարզաբանելով, որ Հայաստանի վարչապետին խօսքը տարբեր լրատուամիջոցներու կողմէ ձեւափոխուած եւ նենգափոխուած է: «Սոյն հաղորդագրութեամբ ՀՀ ազգաբնակչութեանը կոչ ենք անում տուրք չտալ մանիպուլատիւ (ձեռնավարութիւն պարունակող) յայտարարութիւններին, եւ հիմնաւորապէս վերահաստատում ենք, որ որեւէ փաստաթուղթ չի ստորագրուել եւ չի նախապատրաստւում ստորագրուել: Վարչապետի խօսոյթը վերաբերել է բացառապէս Հայաստանի Հանրապետութեան արտաքին անվտանգութիւնը, ինքնիշխանութիւնը եւ կայուն խաղաղութիւնն ապահովող փաստաթղթի ստորագրման պատրաստակամութեանը, որին պէտք է ձգտել», կ՛ըսուի ԱԱԾի յայտարարութեան մէջ։
Արցախի նախագահ Արայիկ Յարութիւնեան եւս այս գծով արտայայտուեցաւ եւ դիտել տուաւ, որ ոչ մէկ հանգամանք կրնայ զիրենք շեղել Արցախի ժողովուրդի ինքնորոշման իրաւունքի առաջնահերթ եւ անսակարկելի հիմքով Արցախի Հանրապետութեան անկախութեան միջազգային ճանաչումէն։
«Արցախը չի կարող եւ չպէտք է լինի Ադրբեջանի կազմում, քանի որ, նախ, Արցախի ժողովուրդն է որոշում իր սեփական ճակատագիրը սեփական հայրենիքում, եւ, երկրորդ, մենք ցեղասպանութեան ու հայրենազրկման ենթարկելու ժողովուրդ չունենք: Մենք բազմիցս յայտարարել ենք ու հիմա էլ վերահաստատում ենք, որ մեզ համար անընդունելի են բոլոր այն փաստաթղթերը, որոնք կարող են Արցախը ճանաչել Ադրբեջանի կազմում: Միւս կողմից, հարկ է բոլորս գիտակցենք, որ այս դժուարին իրավիճակում մեր պայքարի ուղին երկար է եւ լի մարտահրաւէրներով, սակայն, վստահ եմ, համազգային ջանքերով մենք ի վերջոյ հասնելու ենք մեր նպատակներին», «Ֆէյսպուք»ի իր էջին վրայ գրած է Յարութիւնեան՝ շեշտելով. «ՀՀ իշխանութիւնների հետ ձեռք բերուած պայմանաւորուածութեան համաձայն, նրանց կողմից ստորագրուելիք` Արցախին առնչուող ցանկացած փաստաթղթում անպայման պէտք է հաշուի առնուեն Արցախի Հանրապետութեան ժողովրդի շահերն ու կարծիքը: Յաւելեմ` առայսօր այդ համատեքստում որեւէ փաստաթղթի նախագիծ անգամ առկայ չէ»։