ԵՐԵՒԱՆ, «Արմէնփրէս».- Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան ՄԱԿի Ընդհանուր ժողովի 76րդ նստաշրջանի իր ելոյթին մէջ անդրադարձաւ 44օրեայ պատերազմին Ատրպէյճանի զինուած ուժերուն կողմէ միջազգային սկզբունքներու բազմաթիւ կոպիտ խախտումներուն, ինչպէս նաեւ խօսեցաւ Ատրպէյճանի վերահսկողութեան տակ գտնուող տարածքներուն մէջ հայ ժողովուրդը ցեղային զտման ենթարկելուն մասին:
«2020 թուականի աշնանը Լեռնային Ղարաբաղը ենթարկուեց ագրեսիայի (յարձակման): Քառասունչորս օր տեւած պատերազմը խլեց մի քանի հազար մարդկանց կեանք: Լեռնային Ղարաբաղի տասնեակ հազարաւոր բնակիչներ տեղահանուեցին: Ագրեսիան ուղեկցւում էր ադրբեջանական զինուած ուժերի կողմից միջազգային նորմերի բազմաթիւ կոպիտ խախտումներով, այդ թւում` քաղաքացիական բնակչութեան եւ կենսական ենթակառուցուածքների դիտաւորեալ թիրախաւորմամբ, ռազմագերիների եւ քաղաքացիական պատանդների արտադատական մահապատիժներով, նրանց նկատմամբ իրականացուած խոշտանգումներով եւ բազմաթիւ այլ փաստագրուած յանցագործութիւններով: Այս գործողութիւնների հետեւանքով Լեռնային Ղարաբաղի այն հատուածներում, որոնք յայտնուել են Ադրբեջանի վերահսկողութեան ներքոյ, հայ ժողովուրդը ենթարկուել է ամբողջական ցեղային զտման: Ցաւօք, միջազգային հանրութիւնն այս դէպքում եւս չկարողացաւ կանխարգելել զանգուածային ոճրագործութիւնները: Այսօր որեւէ հայ չի ապրում եւ գործնականում չի կարող ապրել Ադրբեջանի վերահսկողութեան տակ գտնուող տարածքներում», նշեց Փաշինեան։
Ան յիշեցուց, որ Ռուսիոյ միջնորդական ջանքերուն շնորհիւ կարելի եղաւ կասեցնել արիւնահեղութիւնը՝ 9 Նոյեմբերին ստորագրելով հրադադարի վերաբերող եռակողմ յայտարարութիւն մը:
Ապա Հայաստանի վարչապետը յայտնեց, որ Հայաստան պատրաստ է կառուցողական երկխօսութեան, որ պէտք է առաջնորդէ տարածաշրջանին մէջ կայուն եւ յարատեւ խաղաղութեան հաստատման:
«Այս առումով մենք առաջարկում ենք, օր առաջ աւարտին հասցնել ռազմագերիների, պատանդների, այլ պահուող անձանց վերադարձի գործընթացը: Անհրաժեշտ է նաեւ վերսկսել Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտութեան կարգաւորման խաղաղ գործընթացը՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահութեան հովանու ներքոյ», ըսաւ վարչապետը:
Ըստ անոր` աներկբայ է, որ ուժի կիրարկման միջոցով ստեղծուած իրավիճակը միջազգային իրաւունքի տեսանկիւնէն օրինականութիւն չստանայ։ «Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրաւունքը չի կարող կասեցուել ուժի կիրառման միջոցով եւ հակամարտութիւնը չի կարող լուծուած համարուել ուժի կիրառման արդիւնքում: Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտութիւնը սպասում է իր արդարացի կարգաւորմանը: Դա են փաստում նաեւ համանախագահող պետութիւնների յայտարարութիւնները, որոնք ընդգծում են յայտնի սկզբունքների հիման վրայ բանակցային գործընթացը վերսկսելու անհրաժեշտութիւնը:
«Գտնում ենք նաեւ, որ համանախագահների միջնորդութեամբ իրականացուող շփումները կողմերին հնարաւորութիւն կը տան գտնել ընդհանուր եզրեր եւ ասպարէզ բացել բազմաթիւ կնճռոտ հարցերի պատասխանները գտնելու համար», ընդգծեց Փաշինեան:
Յաջորդ հարցը, ըստ Փաշինեանի, հայ-ատրպէյճանական սահմանի սահմանագծման եւ սահմանազատման հարցն է: «Այս իրավիճակից դուրս գալու համար մենք առաջարկել ենք հետեւեալ գործողութիւնները. նշուած հատուածում թէ՛ Հայաստանի, թէ՛ Ադրբեջանի զինուած ուժերը հայելային ետ են քաշւում Խորհրդային ժամանակներից ժառանգուած սահմանագծից, այդ սահմանագծի երկայնքով տեղակայւում են միջազգային դիտորդներ եւ միջազգային հովանու ներքոյ մեկնարկում ենք սահմանագծման եւ սահմանազատման աշխատանքները: Մենք այս առաջարկը պատրաստ ենք կեանքի կոչել ցանկացած պահի», եզրափակեց Փաշինեան: