Մեղքերի Քաւո՞ւմ Կամ Թօթափում, Թէ Հետքերը Կորցնելու Փորձ…
ՄԵԼԻՆԷ ԱՆՈՒՄԵԱՆ
Թուրքիայում Հայոց Ցեղասպանութեան ժամանակ հայերից բռնազաւթուած գոյքի միջոցով միլիարդատէր դարձած «Սաբանջը» եւ «Քո»չ խմբերը ներկայում միլիոններ են ծախսում քրիստոնէական հաւատքի շինութիւններ վերականգնելու նպատակով:
Ինչպէս հաղորդում է թուրքական «Իհլաս» լրատուական գործակալութիւնը, մի շարք մեծահարուստներ, այդ թւում՝ «Սաբանջը» եւ «Քո»չ խմբերը, Բալըքեսիրի Այվալըք գաւառում գտնուող հին եկեղեցին, մատուռը, վանքը եւ տները գնելով՝ միլիոններ են տրամադրել դրանք վերականգնելու նպատակով: Բնականաբար վերակառուցուող սոյն պատմական շինութիւնները ոչ թէ կը կատարեն իրենց հիմնական գործառոյթները, այլ կը վերածուեն թանգարանի՝ նորանոր մեծ շահոյթներ ապահովելով դրանց վրայ միլիոնաւոր գումարներ ծախսած մեծահարուստներին: Լրատուական գործակալութեան փոխանցմամբ՝ միայն «Սաբանջը»ն 30 միլիոն թուրքական լիրա է տրամադրել Այվալըքի Ալիբէյ կղզում՝ Փաթրիչա վայրում, գտնուող Այըշըղը վանքը վերակառուցելու համար: 2009թ. այստեղ մեկնարկած վերակառուցողական աշխատանքները 2012ին աւարտին են հասցուել, եւ Սուզան Սաբանջը Դինչերը վանքին թանգարանի կարգավիճակ տալու նպատակով արդէն իսկ դիմել է Թուրքիայի մշակոյթի նախարարութիւն:
Ինչ վերաբերում է դարձեալ հայերի լքեալ գոյքի միջոցով միլիարդատէր դարձած «Քո»չին, ապա Ռահմի Քոչի անունը կրող Թանգարանների եւ մշակոյթի հիմնադրամի կողմից վերականգնւում է դարձեալ Այվալըքի Ալիբէյ կղզում գտնուող յունական Թաքսիյարհիս եկեղեցին: Շուրջ 9 միլիոն թուրքական լիրա արժեցած վերականգնողական աշխատանքները նախատեսւում է աւարտին հասցնել այս տարուայ Յուլիս ամսին: Աղբիւրի հաղորդմամբ՝ 1873 թ. կառուցուած սոյն եկեղեցին կղզու ամենագեղեցիկ եւ նշանաւոր շինութիւնն է:
Այս ամէնը նախ արւում է զբօսաշրջութեան միջոցով շահոյթ ապահովելու նպատակով: Վերակառուցուող քրիստոնէական հաւատքի այս շինութիւնները զբօսաշրջիկներին կը գրաւեն ոչ միայն իրենց հնութեամբ, այլ նաեւ գտնուած վայրի բնական գեղեցկութեամբ: Սակայն, բացի դրամական շահից, կայ նաեւ մէկ այլ՝ գաղտնի նպատակ. այդ կերպ «թօթափել» այն մեղքը, որ իրենք կրում են՝ հայերից ու Օսմանեան կայսրութեան միւս քրիստոնեաներից մեծ թուով գոյք խլելու համար:
Ուշագրաւ է, որ «Սաբանջը» եւ «Քո»չ խմբերի «քրիստոնեասէր» այս վերաբերմունքը չի սահմանափակւում միայն եկեղեցիներ, մատուռներ ու վանքեր վերականգնելով: Վերջերս «Սաբանջը» համալսարանում, որը պատկանում է նոյնանուն խմբին, տեղի ունեցաւ սեմինար, որը, որքան էլ աբսուրդ թուայ, նուիրուած էր Ցեղասպանութեան ժամանակ հայերից բռնազաւթուած գոյքի թեմային: Բանախօսն էր «Օրէնքների ոգին. հետեւել Ցեղասպանութեան հետքին՝ «Լքեալ գոյքի» մասին օրէնքներում» գրքի համահեղինակ Ումիթ Քուրթը, ով այս ուսումնասիրութիւնը գրել էր Թաներ Աքչամի հետ համատեղ: Ումիթ Քուրթը ընդամէնը մի քանի օր առաջ՝ Մայիսի 18ին, «Սաբանջը» համալսարանի հրաւէրով բանախօսեց «Հայերը գոյութեան եւ անգոյութեան աքցանում. հետեւել Հայոց Ցեղասպանութեան հետքին «Լքեալ գոյքի» մասին օրէնքներում» թեմայով…:
Հարց է առաջանում. միթէ՞ «Սաբանջը»ն եւ «Քո»չը փորձում են այդ կերպ իրենց հարստութեան աղբիւրի հետքերը կորցնել…:
«ԱԿՈՒՆՔ»