ՍՏԵՓԱՆԱԿԵՐՏ.- Հայաստանի արտաքին գործոց նախարար Էդուարդ Նալբանդեան երէկ մեկնեցաւ Ստեփանակերտ, ուր զինք ընդունեց ԼՂՀ նախագահ Բակօ Սահակեանը:
Արտաքին գործոց նախարարութեան մամլոյ հաղորդագրութեան համաձայն, նախագահ Սահակեանն ու նախարար Նալբանդեանը քննարկած են ղարաբաղեան հակամարտութեան կարգաւորման գործընթացին առնչուող հարցեր:
ԼՂՀ նախագահական կայքէջին վրայ տեղադրուած հաղորդագրութեան համաձայն, «Երկուստէք շեշտուել է, որ բանակցային գործընթացի լիարժէք ձեւաչափի վերականգնումը պարտադիր պայման է, քանի որ առանց Արցախի համաձայնութեան, հնարաւոր չէ իրականացնել որեւէ որոշում»:
Նախագահ Սահակեան, ըստ նոյն հաղորդագրութեան, անգամ մը եւս նշած է, թէ Լեռնային Ղարաբաղի հանրապետութիւնը կայացած պետութիւն է, եւ անոր անկախութիւնն ու անվտանգութիւնը ենթակայ չեն քննարկման:
Հանդիպումէն ետք Հայաստանի արտաքին գործոց նախարարը վերադարձած է Երեւան, ուր հանդիպած է լրագրողներու հետ: Նոյն հաղորդագրութիւնը կը ներկայացնէ նախարար Նալբանդեանի տուած հարցազրոյցը՝ լրագրողներուն հետ, որուն ընթացքին ան հրապարակուած մատրիտեան սկզբունքները բնութագրած է իբրեւ պարզ առաջարկներ բանակցութեանց գործընթացին մէջ:
Ստորեւ կը ներկայացնենք սոյն հարցազրոյցին սղագրութիւնը.
ՀԱՐՑՈՒՄ.- Իտալիայում «Մեծ ութնեակ»ի գագաթաժողովին նախագահներ Մեդվեդեւ, Սարկոզին եւ Օբաման յայտարարութեամբ հանդէս եկան ղարաբաղեան հիմնախնդրի կարգաւորման վերաբերեալ: Ինչպէ՞ս կը մեկնաբանէք այդ յայտարարութիւնը:
ԷԴՈՒԱՐԴ ՆԱԼԲԱՆԴԵԱՆ.- Մենք գնահատում ենք Ռուսաստանի, Միացեալ Նահանգների եւ Ֆրանսիայի նախագահների ցանկութիւնը եւ հետեւողական ջանքերը, որպէս ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երկրների ղեկավարներ, աջակցելու կողմերին՝ մօտեցնելու դիրքորոշումները եւ ընթանալու հիմնախնդրի կարգաւորման ուղղութեամբ:
Ինչ վերաբերւում է ԵԱՀԿի եւ Մինսկի խմբի համանախագահ երկրների պաշտօնական կայքէջերում տեղակայուած Մադրիդեան փաստաթղթի որոշակի մանրամասներին, դրանք առաջարկներ են բանակցութիւնների համար, որոշ դրոյթների շուրջ ընթանում են բանակցութիւններ, որոշները չեն քննարկւում:
Կը ցանկանայի ուշադրութիւն հրաւիրել այն հանագամանքի վրայ, որ այստեղ կան այն երեք սկզբունքները, որոնք Հայաստանը բազմիցս յայտարարել էր՝ որպէս հիմնախնդրի կարգաւորման հիմնարար սկզբունքներ: Դրանք են.
Ղարաբաղի իրաւական կարգավիճակը պէտք է որոշուի Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի կամքի արտայայտմամբ, որը պէտք է ունենայ պարտադիր իրաւական ուժ, անխափան ցամաքային կապ Հայաստանի եւ Արցախի միջեւ, անվտանգութեան միջազգային երաշխիքներ: Եւ յիշեցնեմ, որ եթէ Ադրբեջանը մինչեւ այսօր շարունակում է խօսել միայն տարածքային ամբողջականութեան մասին, իսկ Հայաստանը բազմիցս արտայայտուել է հարցի կարգաւորման վերաբերեալ հիմնուած երեք սկզբունքների՝ ազգերի ինքնորոշման, տարածքային ամբողջականութեան եւ ուժի կամ ուժի սպառնալիքի չկիրառման սկզբունքների վրայ, ապա հրապարակուած մանրամասները հաւաստում են այն, ինչի մասին ասում էր եւ ասում է Հայաստանը:
ՀԱՐՑՈՒՄ.- Պարոն նախարար, ԵԱՀԿ պաշտօնական կայքէջում հրապարակուած սկզբունքների մէջ ներառուած է տեղահանուած անձանց եւ փախստականների վերադարձի մասին դրոյթը: Ի՞նչ է դա ենթադրում:
ԷԴՈՒԱՐԴ ՆԱԼԲԱՆԴԵԱՆ.- Ես արդէն արտայայտուել էի այդ կապակցութեամբ եւ կարող եմ նորից կրկնել, որ փախստականների՝ Ղարաբաղ վերադարձի վերաբերեալ, որեւիցէ քննարկում չի ընթանում: Այդ հարցին կարելի է անդրադառնալ միայն ղարաբաղեան հիմնախնդրի վերջնական կարգաւորումից յետոյ, աւելի լայն կոնտեքստում՝ նկատի ունենալով նաեւ մօտ 400,000 հայ փախստականների հարցը:
ՀԱՐՑՈՒՄ.- ԼՂՀ նախագահը իր վերջին հարցազրոյցում նշել էր, որ Արցախին չի գոհացնում բանակցութիւնների ներկայիս ձեւաչափը: Տպաւորութիւն է ստեղծւում, որ ԼՂՀ իշխանութիւններն այլ մօտեցումներ ունեն հիմնախնդրի կարգաւորման ընթացքի վերաբերեալ: Ի՞նչ կ՛ասէք այդ կապակցութեամբ:
ԷԴՈՒԱՐԴ ՆԱԼԲԱՆԴԵԱՆ.- Հայաստանը Ղարաբաղի լիակատար մասնակցութիւնը բանակցութիւններին համարում է անհրաժեշտութիւն եւ խաղաղ գործընթացի արդիւնաւէտութեան երաշխիք:
Բնական է, որ Ղարաբաղը որոշ հարցերում, կարող է այլ մօտեցումներ ունենայ, բայց կը ցանկանայի ընդգծել, որ Լեռնային Ղարաբաղի հանրապետութեան կարծիքը մեզ համար մեծ եւ կարեւոր նշանակութիւն ունի, եւ Հայաստանը ոչ միայն չի կարող անտեսել այն, այլեւ չի կարող գնալ որեւիցէ համաձայնութեան, առանց Արցախի ժողովրդի եւ ղեկավարութեան հաւանութեան, եւ այսօր իմ այստեղ գտնուելը դրա եւս մէկ ապացոյցն է: