Արցախի վերածնունդի օրուան առիթով, լրագրողներու հետ ունեցած զրոյցին ընթացքին, Արցախի Ազգային ժողովի փոխնախագահ Վահրամ Բալայեան հաստատեց, որ մեր ժողովուրդը կրցաւ պայքարի իբրեւ արդիւնք հասնիլ իր նպատակին, ստեղծուեցաւ Արցախի Հանրապետութիւնը, եւ մեր հայրենիքին մէկ հատուածը ազատագրուեցաւ: Ան ցաւ յայտնեց, որ հետագայ զարգացումներուն բերումով եւ Ատրպէյճանի ցեղասպանական գործողութիւններուն պատճառով, արցախահայութիւնը բռնի կերպով տեղահան եղաւ, եւ այսօր անոր հիմնական մասը կ՛ապրի Հայաստանի մէջ:
«Իմ կարծիքով ամէն ինչ վերջացած չէ, որովհետեւ անընդհատ աշխարհը փոխւում է: Իմ կարծիքով, ներկայումս երրորդ համաշխարհային պատերազմ է ընթանում այս վերջին տարիներին: Աշխարհի վերաձեւում է կատարւում, ուժային կենտրոնների եւ կողմից նոր աշխարհակարգ է ձեւաւորւում, եւ այդ աշխարհակարգում թէ՛ Հայաստանի Հանրապետութիւնը, եւ թէ՛ հայ ժողովուրդը, եւ ինչու չէ նաեւ Արցախի Հանրապետութիւնը, որը, ըստ էութեան, այսօր ֆիզիքապէս չկայ, բայց յամենայնդէպս մնալու, ապրելու կամքը, կարծում եմ՝ ժողովրդի մէջ կայ եւ պէտք է մենք հնարաւորինս այդ իրավիճակի մէջ փորձենք մեր ազգային շահը տեսնել, որտեղ է եւ հետամուտ լինել այդ շահի իրականացմանը: Այսինքն, թէ՛ միջազգային ատեաններում, տարբեր դաշնակից պետութիւնների, թէ՛ մեր ժողովրդի ներուժի այդպէս միաւորմամբ, կարծում եմ, որ հնարաւոր է ինչ-որ մի բանի հասնել: Ի հարկէ, ասել, որ դա վաղն է լինելու կամ միւս օրն է լինելու, կարծում եմ՝ նման ձեւով չպէտք է հարցին մօտենալ, այլ պարզապէս պէտք է ձգտել փորձել, որովհետեւ ոչ մի ազատութիւն, առաւել եւս պետականութիւն ունենալը այդքան էլ այդպէս հեշտ գործ չի, հեշտ չի տրւում: Ի հարկէ, այսօր արցախահայութիւնը ծանր իրավիճակի մէջ է, թէ՛ հոգեկան, թէ՛ ընդհանուր առմամբ, բայց կարծում եմ, որ այս փորձութեան միջով էլ կ՛անցնենք», ընդգծեց Բալայեան: