«ՀԱՅԵՐՆ ԱՅՍՕՐ»Ի ՀԱՐՑԱԶՐՈՅՑԸ ԳՈՐԾԱՐԱՐ ԿԱՐՊԻՍ ԹԻԹԻԶԵԱՆԻ ՀԵՏ

«Եկայ, Տեսայ, Սիրահարուեցի»

Վարեց՝ ՍԵՒԱԴԱ ՍԱՖԱՐԵԱՆ

Բէյրութում ծնուած, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներում կայացած, բայց Հայաստանով ապրող Կարպիս Թիթիզեանը տարիներ ի վեր դարձել է հայութեան խնդիրներով մտահոգ եւ այդ խնդիրներից շատերի լուծմանն իր բարերարութեամբ նպաստող գործիչ: Մեր հայրենակիցը «Լեւոն թրաւել» ընկերութեան հիմնադիր-տնօրէնն է: Իր գործունէութիւնը Հայաստանում, որպէս գործարար, նա սկսել է դեռեւս անկախութիւնից առաջ՝ դառնալով սփիւռքահայ առաջին գործարարը Հայաստանում:

ՍԵՒԱԴԱ ՍԱՖԱՐԵԱՆ.- Պարո՛ն Թիթիզեան, կը խնդրէի պատմել ձեր արմատներից:

ԿԱՐՊԻՍ ԹԻԹԻԶԵԱՆ.- Իմ նախնիների ճակատագիրը շատ նման է հարիւր հազարաւոր այլ հայերի ճակատագրին: Ցեղասպանութիւնից մազապուրծ՝ մեծ մայրիկս մի կերպ հասնում է Սիրիայի Քեսաբ քաղաք, հանդիպում մեծ հայրիկիս եւ ընտանիք կազմում: Ծնողներս ծնուել են Քեսաբում, իսկ ես՝ Բէյրութում: 1968թ. մեկնել եմ ԱՄՆ եւ մշտական բնակութիւն հաստատել Լոս Անջելես քաղաքում: Թէեւ բնակւում եմ հիմնականում Լոս Անջելեսում, սակայն շատ եմ ճամբորդում: Տարուայ մէջ առնուազն 2-3 ամիս լինում եմ Հայաստանում:

ՍԵՒԱԴԱ ՍԱՖԱՐԵԱՆ.- Ի՞նչը խթան հանդիսացաւ, որ 1991 թուականին կատարէք ձեր առաջին  քայլը՝ հիմնադրելով «Լեւոն Թրաւել» զբօսաշրջային գործակալութիւնը:

ԿԱՐՊԻՍ ԹԻԹԻԶԵԱՆ.- Դեռեւս 1981թ. Լոս Անջելեսում արդէն հիմնել էի «Լեւոն Թրաւել» գործակալութիւնը՝ օգտագործելով 1958թ. Բէյրութում հիմնուած, բայց, աւաղ, քաղաքացիական պատերազմի տարիներին կործանուած նոյնանուն ընկերութեան ապրանքանիշը: Յամառ եւ տքնաջան աշխատանքի շնորհիւ հնարաւոր եղաւ շուկայում կարեւոր տեղ զբաղեցնել: 1989թ. մի գեղեցիկ օր, այն ժամանակ Հոլիւուդ Բուլվարում գտնուող իմ գրասենեակ մտաւ շատ համակրելի մի մարդ եւ ասաց, որ տնօրէնին է փնտռում: Այդ մարդը Հրանդ Թոխատեանն էր:

Նրանց թատերախումբը ճամբորդական որոշ դժուարութիւններ ունէր, որը սիրով հարթեցի:

Այդ օրուանից ես եւ Հրանդը դարձանք ընկերներ: Այնուհետեւ նա ինձ հրաւիրեց Հայաստան, եւ հէնց նոյն թուականին եկայ հայրենիք: Նախկինում, իհարկէ, քաջածանօթ էի Հայաստանի պատմութեանը, պատմական տեսարժան վայրերին, սակայն լրիւ այլ տպաւորութիւն է, երբ առաջին անգամ սեփական աչքով ես տեսնում այդ ամէնը: Մի խօսքով՝ եկայ, տեսայ ու սիրահարուեցի: 1989 թուականին Հայաստանը դեռեւս անկախ երկիր չէր, թէեւ ամէնուր զգացւում էր կործանուող Խորհրդային Միութեան դառը շունչը: Սկսուել էր Ղարաբաղեան շարժումը, մէկ տարի առաջ տեղի էր ունեցել Սպիտակի աւերիչ երկրաշարժը: Այնուամենայնիւ, ես մնացի Հայաստանում, ինչի համար պարտական եմ իմ լաւագոյն ընկերներին եւ ամէն առաւօտ ինձ ժպտացող Արարատին:

ՍԵՒԱԴԱ ՍԱՖԱՐԵԱՆ.- Պարո՛ն Թիթիզեան, դուք այն առաջին սփիւռքահայերից էք, որոնք ներդրում կատարեցին Հայաստանում. ռիսկային չէ՞ր «մութ ու ցուրտ» տարիներին այդպիսի քայլ անելը:

ԿԱՐՊԻՍ ԹԻԹԻԶԵԱՆ.- Երեւանում որոշեցի հիմնել զբօսաշրջային գործակալութիւն՝ որպէս «Լեւոն Թրաւել»ի մասնաճիւղ՝ դառնալով սփիւռքահայ առաջին ներդրողներից եւ մասնաւոր բիզնես-ընկերութիւններից մէկը, նաեւ, կարծում եմ, առաջին համատեղ ձեռնարկութիւն հիմնողը: Սխալուած չեմ լինի, եթէ ասեմ, որ սկզբնական շրջանում աշխատում էինք օրական 24 ժամ, քանի որ հսկայական գործ կար անելու: Արդիւնքում, ստեղծուեց մի արդիական գրասենեակ՝ արհեստավարժ աշխատողներով, որը պէտք է օգնէր ճամբորդական ցանկացած խնդիր ունեցող մեր յաճախորդներին: Յիշում եմ՝ գրեթէ ամէն շաբաթ մեր գրասենեակում նկարահանումներ էին անցկացւում: Վստահ եմ, որ «Լեւոն Թրաւել»ը դարձել էր եւ այսօր էլ մնում է որակի ու արհեստավարժութեան չափանիշ:

Թէեւ դժուարին ժամանակներ էին, արցախեան ազատամարտն էր ընթանում, սակայն մեր գրասենեակը մէկ օր անգամ չի դադարեցրել իր գործունէութիւնը: Երբ հոսանք չկար, գործի էին դրւում դիզելային գեներատորները: Այս ամէնը թէ՛ հետաքրքիր էր, թէ՛ շատ դժուար, բայց նաեւ բիզնեսն ընդլայնելու բացառիկ հնարաւորութիւն էր: Սակայն, անկեղծ ասած, ես այդ ամէնն անում էի իբրեւ հոգուս պարտք, քան՝ բիզնես: Որեւէ երաշխիք չկար, որ այն կ՛աւարտուէր յաջողութեամբ, սակայն դա առաջնային չէր: Առաջնայինը հայրենիքիս եւ ազգիս հետ լինելն էր:

Իհարկէ, ընդունուած է այդ տարիներն անուանել «ցուրտ ու մութ», սակայն դրանք առաջին հերթին հերոսական մաքառման տարիներ էին: Միանշանակ կարելի է ասել, որ դրանք, նախեւառաջ, վերածննդի տարիներ էին՝ ի հեճուկս երկրաշարժի, պատերազմի, տնտեսութեան եւ տնտեսական կապերի կործանման: Կար յոյս, կար հաւատ, խանդավառութիւն, ուստիեւ կայացաւ մեր բոլորի յաղթանակը:

Իմ անձնական կապերի շնորհիւ շուտով հնարաւոր դարձաւ նորաստեղծ «Հայկական Աւիաուղիներ»ը դարձնել հոլանդական KLM աւիաընկերութեան գործընկեր՝ դրանով իսկ ապահովելով Երեւանի կապն ամբողջ աշխարհի հետ: Միաժամանակ «Լեւոն Թրաւել»ը ակամայից նպաստեց, որ անկախութիւնից յետոյ Հայաստանում հաստատուեն օտարերկրեայ դեսպանատներ եւ ներկայացուցչութիւններ՝ օգնելով նրանց թռիչքների եւ անգամ նամակագրութեան առաքման հարցում: Արդիւնքում, ինչպէս ասում են, Հայաստանը, որպէս երկիր, տեղ գտաւ աշխարհի քարտէզի վրայ:

Այդ տարիներին ես միաժամանակ աւիացիայի գծով կառավարութեան խորհրդականն էի: Խորհրդային նախկին հանրապետութիւններից Հայաստանը քչերից մէկն էր, որ կարողացաւ ոչ միայն պահպանել աւիացիան, այլեւ զարգացնել այն: Ստորագրուեցին մի շարք միջպետական պայմանագրեր, որոնց շնորհիւ, մասնաւորապէս, Հայաստանի օդային շուկայ մտաւ օտարերկրեայ աւիաըկերութիւններից մէկը՝ British Airways-ը: Մի քանի տարի անց բացուեցին Թբիլիսիի եւ Ստեփանակերտի մասնաճիւղերը:

Այսօր էլ «Լեւոն Թրաւել»ը մնում է ոլորտի առաջատարներից մէկը՝ որպէս ճամփորդական ամբողջական ծառայութիւններ մատուցող ընկերութիւն: Ժամանակի ընթացքում զարգացրեցինք զբօսաշրջային բիզնեսը՝ թէ արտագնայ, եւ թէ յատկապէս՝ ներգնայ, որպէսզի մարդիկ ամբողջ աշխարհից կարողանան գալ եւ տեսնել մեր հրաշալի երկիրը:

ՍԵՒԱԴԱ ՍԱՖԱՐԵԱՆ.- Հաստատուելով ԱՄՆում՝ հիմնադրեցիք «Հորիզոն»ը՝ հայկական առաջին հեռուստաալիքը, որի միջոցով ԱՄՆի հայկական համայնքը հնարաւորութիւն ունեցաւ դիտելու գիտակրթական, Հայաստանում տեղի ունեցող անցուդարձի եւ երկրի պատմամշակութային վայրերի մասին պատմող հաղորդումներ: Արդիւնքում, դարձաք Հայաստանն ու Սփիւռքը կամրջող կարեւորագոյն օղակ: Ինչպիսի՞ն էր ԱՄՆում ապրող հայերի արձագանգը այդ շրջանում:

ԿԱՐՊԻՍ ԹԻԹԻԶԵԱՆ.- Միանշանակ՝ դրական: Պէտք է ասել, որ «Հորիզոն»ը կրկնակի կամրջի դեր խաղաց՝ մի կողմից Հայաստանը միացնելով Արեւմտեան Ամերիկայի համայնքին, միւս կողմից առաջին կարեւոր ձեռնարկը դարձաւ՝ համայնքի ներսում հայաստանեան հատուածը կամրջելու աւելի վաղ Ամերիկա եկած սփիւռքահայ (Լիբանանից, Սիրիայից, Իրաքից, Յունաստանից, Իրանից եւ այլ երկրներից) հատուածի հետ: Թէ՛ լուրերի թարմութեամբ, թէ՛ Հայաստանում տեղի ունեցող աննախադէպ, պատմական զարգացումներին ճիշդ ու յստակ գնահատականներ տալով, թէ քննարկումների, վերլուծումների, ազատ կարծիք արտայայտելու մտաւորական հարթակ ստեղծելով՝ «Հորիզոն»ը անփոխարինելի դեր խաղաց Կալիֆորնիայի հայութեանը հայաստանեան իրադարձութիւններին աշխոյժ մասնակցութեան մղելու գործում: Մշակութային հարթակի վրայ եւս մեծ եղաւ «Հորիզոն»ի դերը՝ Կալիֆորնիայի հայութեանը ծանօթացնելով Հայաստանի երաժշտական, թատերական, գրական ոլորտներին, նոր ուղղութիւններին ու տաղանդներին:

ՍԵՒԱԴԱ ՍԱՖԱՐԵԱՆ.- Պարո՛ն Թիթիզեան, յայտնի էք նաեւ ձեր բազմաթիւ բարեգործութիւններով՝ թէ՛ Հայաստանում, թէ՛ Սփիւռքում. գիտեմ, որ չէք սիրում խօսել այդ մասին, սակայն պէտք է խնդրեմ, որ այս անգամ բացառութիւն անէք եւ նշէք, թէ Հայաստանում  եւ Սփիւռքում  կեանքի ո՞ր ոլորտներում էք կատարել բարեգործութիւններ:

ԿԱՐՊԻՍ ԹԻԹԻԶԵԱՆ.- Բարեգործութիւն անելիս՝ ես մի սկզբունք ունեմ, այն է՝ Սուրբ Գրքում  ասուածը՝ «Աջ ձեռքդ թող չիմանայ, թէ ինչ է անում ձախը»: Ամէն մարդ իր կեանքում ունի հոգու պարտականութիւններ, որոնք պիտի անի ու առաջ գնայ: Այդպէս է նաեւ բարեգործութիւնը: Հնարաւորութեանս սահմաններում միշտ սիրով օգնել եմ թէ՛ սփիւռքահայ բազմաթիւ կառոյցների, թէ՛ ամենատարբեր հիմնադրամների: Ամէն տարի մասնակցել եմ Հայաստան Համահայկական հիմնադրամի հանգանակութիւններին:

Կարեւորելով յատկապէս Հայաստանի մարզերում կրթութեան համար անհրաժեշտ պայմանների ապահովումը՝ Թիթիզեան ընտանիքը ներգրաւուել է նաեւ դպրոցաշինութեան գործում: 2001թ. եղբօրս՝ Ժանի հետ միասին, ֆինանսական օգնութիւն տրամադրեցինք Վանաձորի Ծովակալ Իսակովի անուան թիւ 23 հիմնական դպրոցին՝ Հայ կրթական միութեան միջոցով: Բայց բարեգործութեան հիմնական ուղղութիւնը, թերեւս, եղել եւ մնում է արուեստի բնագաւառը:

Տարիներ շարունակ օգնել եմ Երեւանի Կամերային թատրոնին, Երգի պետական թատրոնին, երգարուեստի ասպարէզի տարբեր անհատ կատարողների: Իմ ցանկութիւնն ու նպատակը մէկն է եղել՝ օժանդակել երիտասարդ արուեստագէտներին, որպէսզի կարողանան ինքնարտայայտուել ու ստեղծագործել հէնց Հայաստանում եւ ոչ թէ բախտ որոնեն օտար ափերում: Լրիւ այլ բան է, երբ արդէն կայացած արուեստագէտ ես եւ հիւրախաղերի ես մեկնում Հայաստանից դուրս՝ տուն վերադառնալու միտումով: Հէնց այս սկզբունքով եմ օգնել Նունէ Եսայեանին, Ռազմիկ Ամեանին, Գաբի Գալօյեանին եւ այլոց:

ՍԵՒԱԴԱ ՍԱՖԱՐԵԱՆ.- Դուք «Գլոբալ Արտս» ընկերութեան տնօրէնն էք, մի շարք համերգներ էք  կազմակերպել Սփիւռքում եւ Հայաստանում, ձեր շնորհիւ Երեւանում համերգներով հանդէս են եկել Եանին եւ Խուլիոյ Իգլեսիասը: Կարո՞ղ էք մանրամասնել «Գլոբալ Արտս»ի գործունէութեան եւ ձեռքբերումների մասին:

ԿԱՐՊԻՍ ԹԻԹԻԶԵԱՆ.- Ինձ համար մշտապէս կարեւոր է եղել Երեւանը դարձնել մշակութային կենտրոն, որպէսզի Հայաստանում համերգներով հանդէս գան ոչ միայն ռուսական շոու-բիզնեսի արտիստները, այլեւ այդ ասպարէզի համաշխարհային մեծութիւնները: Դա եւս մէկ հնարաւորութիւն է ցոյց տալու աշխարհին, որ մենք սիրում եւ գնահատում ենք բարձրակարգ երաժշտութիւնը: Հաւանաբար, այդ ամէնը հեշտ է թւում, բայց իրականում ահռելի աշխատանք է՝ հետաքրքրել արտիստին առաջարկով, ապահովել նրա երբեմն անիրականանալի թուացող պահանջներն ու մատուցել բարձրակարգ համերգ: Ինչպէս փորձը ցոյց տուեց, անհնարին ոչինչ չկայ, պարզապէս պէտք է պրոֆեսիոնալ մօտեցում ցուցաբերել ու ճիշդ մարտավարութիւն ընտրել: Ե՛ւ Խուլիոյ Իգլեսիասի, ե՛ւ Եանիի դէպքում մենք կազմակերպեցինք միջազգային մակարդակի մենահամերգներ: Ես յոյս ունեմ, որ մօտ ապագայում առաւել շատ կը լինեն նման միջոցառումներ:

ՍԵՒԱԴԱ ՍԱՖԱՐԵԱՆ.- «Գլոբալ Արթս»ի կողմից իրականացուող կարեւոր միջոցառումներից է ամէնամեայ «World Armenian Entertainment Awards»ը: Ովքե՞ր են այս մրցանակաբաշխութեան ժիւրի անդամները, ինչպէ՞ս  են կազմւում անուանակարգերը եւ ի՞նչ սկզբունքով են ընտրւում յաղթողները:

ԿԱՐՊԻՍ ԹԻԹԻԶԵԱՆ.- Ինչպէս «World Armenian Entertainment Awards»ը, այնպէս էլ «Գլոբալ Արթս»ի կողմից կազմակերպուած այլ մրցանակաբաշխութիւնները, փորձել ենք համադրել ե՛ւ պրոֆեսիոնալ ժիւրիի, ե՛ւ ժողովրդի կարծիքն ու համակրանքը: Մենք արհեստավարժ երաժիշտների, անուանի արտիստների ու մեդիա դէմքերի մեծ թիմ ստեղծեցինք, որոնք սկզբում ուսումնասիրեցին տարուայ ընթացքում արուած աշխատանքները, որից յետոյ առաջադրեցին անուանակարգերը: Եղան անգամ անուանակարգեր, որոնք անդրադառնում էին իւթուբեան դիտումներին կամ հեռուստատեսութեամբ ամենաշատը ցուցադրուող տեսահոլովակներին, երաժշտական կատարումներին: Ըստ իս՝ սա ճիշդ համադրութիւն է՝ պարզելու, թէ ովքեր են տարուայ լաւագոյնները:

ՍԵՒԱԴԱ ՍԱՖԱՐԵԱՆ.- Պարո՛ն Թիթիզեան, մի անգամ նշել էք, որ հասարակութիւնը յոգնել է ռաբիս երաժշտութիւն լսելուց: Որպէս բարերար եւ ոլորտով մտահոգուած մարդ՝ ի՞նչ մեխանիզմներ կ՛առաջարկէք՝ նուազագոյնի հասցնելու ռաբիս երաժշտութեան տարածումը: Այս ամէնը պատճառ է դարձել նաեւ, որ շատ պրոֆեսիոնալներ պարզապէս հեռացել են երկրից, արուեստի դաշտից՝ տեղը զիջելով անորակ երգեր մատուցողներին: Արդեօ՞ք այսօր պատրա՞ստ էք աջակցել այդ պրոֆեսիոնալներին:

ԿԱՐՊԻՍ ԹԻԹԻԶԵԱՆ.- Ես հակուած եմ այն մտքին, որ ռաբիսն էլ, որպէս երաժշտութեան տեսակ, ապրելու իրաւունք ունի: Ճաշակի հարց է: Բայց մենք ռաբիս ասելով՝ աւելի յաճախ հասկանում ենք անճաշակ կամ ցածրաճաշակ երաժշտութիւնը: Իրականում ռաբիսն այլ է եւ, արդարացիօրէն, շատ սիրուած է հասարակութեան լայն շերտերի կողմից: Երբ առաջին անգամ Հայաստան եկայ, տպաւորութիւններիցս մէկն այն էր, որ հայ հասարակութիւնը ռաբիսից բացի այլ բան չի լսում: Շուտով հասկացայ, որ մարդիկ ռաբիս են լսում, քանի որ լսելու այլ բան գրեթէ չունեն: Խօսքս, իհարկէ, դասական երաժշտութեան մասին չէ: Շատ չեմ ցանկանում խորանալ արմատների մէջ, սակայն կարող եմ ասել, որ մարդիկ լսում են այն, ինչ հրամցնում են իրենց: Այդ դէպքում ինչո՞ւ չեն մատուցում ժողովրդական եւ ազգագրական երգեր, այսինքն՝ այն, ինչը մեզ հայ է պահում:

Միգուցէ ռաբիս երաժշտութիւնն իր դերն ունի, սակայն դա բնաւ չպէտք է զբաղեցնի երգարուեստի այլ տեսակների կարեւոր տեղը:

Բարեբախտաբար, այսօր միանգամայն այլ պատկեր ունենք՝ ժողովրդական, ազգային եւ ազգագրական երաժշտութիւնն ոչ միայն վերածնուեց, այլեւ մեծ ընդունելութիւն գտաւ ու սիրոյ արժանացաւ հայ հասարակութեան ամենալայն շերտերի, տարիքային տարբեր խմբերի կողմից:  Շատ ուրախ եմ, որ իմ, թէկուզ փոքրիկ, լուման ունեմ այս կարեւոր գործում: Կը ցանկանայի որպէս օրինակ բերել Քեսաբի ազգային երգերը, որոնք կորստեան եզրին էին, բայց այսօր կատարւում են տարբեր բեմահարթակներում:

Ինչ վերաբերում է արտասահմանում բախտ որոնողներին, ապա չեմ կարծում, թէ դրա պատճառներն այնքան միանշանակ են: Ի վերջոյ, ամէն մարդ ունի ազատ տեղաշարժի իրաւունք: Եթէ ինչ-որ մէկը ցանկանում է կատարելագործուել որեւէ բնագաւառում աւելին, քան թոյլ են տալիս Հայաստանի հնարաւորութիւնները, ապա կարելի է միայն ողջունել: Կարեւորը հայ մնալն է եւ հայրենիքի հետ կապը չկորցնելը: Այսօր մենք ունենք բազմաթիւ տաղանդաւոր երգիչ-երգչուհիներ եւ երաժիշտներ, որոնք օտար երկրներում շատ բարձր են պահում հայի պատիւը:

ՍԵՒԱԴԱ ՍԱՖԱՐԵԱՆ.- Ի՞նչ է ձեզ համար ընտանիքը, ինչքանո՞վ են տարբեր Հայաստանում ու Սփիւռքում ապրող հայ ընտանիքները:

ԿԱՐՊԻՍ ԹԻԹԻԶԵԱՆ.- Ընտանիքն այն կէտն է, որից սկսում ես եւ ի վերջոյ, որին վերադառնում ես: Երեւի չկայ աւելի քաղցր բան, քան ընտանիքը, հարազատները եւ ընկերները: Հէնց այդպէս եմ ես ընկալում ընտանիքը՝ ոչ միայն ազգակցական եւ արիւնակցական կապերով, այլ նաեւ՝ սրտի եւ հոգու:

ՍԵՒԱԴԱ ՍԱՖԱՐԵԱՆ.- Պարո՛ն Թիթիզեան, կը նշէ՞ք, թէ ձեզ համար ինչպիսին պէտք է լինի կատարեալ Հայաստանը: Ներկայիս Հայաստանը շա՞տ է հեռու ձեր պատկերացրածից:

ԿԱՐՊԻՍ ԹԻԹԻԶԵԱՆ.- Ընդհանրապէս, երկու հայրենիք գոյութիւն ունի՝ մեր իդէալների Հայաստանը, որը մենք պատկերացնում ու երազում ենք՝ մեծ, հզօր, քաղաքական կշիռ ունեցող, որի հետ հաշուի են նստում բոլորը: Իսկ միւսն իրական հայրենիքն է՝ այն, ինչ ունենք եւ որը պէտք է պաշտպանել, կառուցել, շէնացնել: Շատ բան արդէն արուել է, բայց դեռեւս շատ բան կայ անելու, որպէսզի Հայաստանը դառնայ համայն հայութեան երազած հայրենիքը: Այս առումով կարող եմ ասել, որ որքան մեծ է երազանքը, այնքան աւելի շատ բան ունենք անելու: Կարեւոր է հասկանալ եւ ըմբռնել մի պարզ բան՝ սա է միակ հայրենիքը՝ իր լաւ ու վատ կողմերով: Մեր խօսքն ու երազանքը պէտք է գործ դառնան, եթէ ուզում ենք մի օր ունենալ այն հայրենիքը, որի մասին բոլորս երազում ենք:

ՍԵՒԱԴԱ ՍԱՖԱՐԵԱՆ.- Առաջիկայում ի՞նչ ծրագրեր ունէք: Արդեօք նոր նախաձեռնութիւններ ունէ՞ք հայ հանդիսատեսի համար:

ԿԱՐՊԻՍ ԹԻԹԻԶԵԱՆ.- Հայաստան կատարած վերջին այցելութիւններից մէկի ընթացքում ինձ անչափ յուզեց «Հարսանիք թիկունքում» ներկայացումը: Այն դիտելուց յետոյ որոշեցի ամէն ինչ անել, որպեզսի ԱՄՆում բնակուող հայերը եւս կարողանան ստանալ այն հաղորդագրութիւնն ու յոյզերը, որոնք փոխանցում է այս թատերական ներկայացումը: Յունուարին այդ հնարաւորութիւնը մենք կ՛ընձեռենք ամերիկահայութեանը:

Այլ համերգային կամ մշակութային նախագծեր իրականացնելու ծրագրեր եւս կան: Ես մշտապէս փորձում եմ որեւէ բան նախաձեռնել: Հաւատացէ՛ք, միշտ չէ, որ կարեւոր է մտածել դրա կոմերցիոն կողմի մասին: Մեր գերխնդիրներից մէկն՝ ի ցոյց դնել բարձրակարգը, ոչ թէ դիւրամարսը:

ՍԵՒԱԴԱ ՍԱՖԱՐԵԱՆ.- Եւ վերջին հարցս՝ ո՞վ է ձեզ համար սփիւռքահայը:

ԿԱՐՊԻՍ ԹԻԹԻԶԵԱՆ.- Ինձ համար, ընդհանրապէս, հայը՝ հայ է, եւ բնաւ կապ չունի, թէ նա որտեղ է ապրում կամ ինչ բարբառով է խօսում: Իսկ սփիւռքահայն այն հայն է, որը մարդկային մեծագոյն դժբախտութեան՝ Ցեղասպանութեան արդիւնքում կտրուել է իր պատմական հայրենիքից եւ յայտնուել օտար ափերում, կրկին փորձել տուն ու օջախ ստեղծել՝ շարունակելով իր եւ սերունդների կեանքն իբրեւ հայ մարդ: Պէտք է հասկանալ, թէ որքան դժուար է պահպանել քո եւ սերունդներիդ հայութիւնը այդ պայմաններում:

Բարեբախտաբար, 1991 թուականին Հայաստանն անկախացաւ եւ թէկուզ հեռուից՝ տէր կանգնեց արդէն իսկ միաւորուող հայորդիներին: Այսօր աշխարհասփիւռ ամէն մի հայ Հայաստանը համարում է իր հայրենիքը, իսկ Երեւանը՝ մայրաքաղաքը: Հայաստանը քարտէզի վրայ նրանց համար այն երկիրն է, ուր ապրում են հայերը եւ որոնց պաշտպանում է հայկական բանակը: Այն վայրը, ուր գործում են հայկական դպրոցներն ու համալսարանները եւ համատարած հնչում եւ մշտարթուն է հայոց լեզուն: Հարիւր տարուց աւելի Պատմական Հայրենիք կորցրած հայերի շառաւիղներն այսօր գալիս են Հայաստան, վերագտնում իրենց արմատները, լիաթոք շնչում օդն ու զգում, որ ունեն պաշտպան ու ապագայ: