
ԵՐԵՒԱՆ, «Արմէնփրէս».– Հայերուն դէմ գործադրուած Ցեղասպանութիւնը անընդհատ կը շարունակուի եւ կը կրկնուի: Այս մասին 23 Ապրիլին կայացած մամլոյ ասուլիսին ընթացքին յայտնած է բանասիրական գիտութիւնների դոկտոր, ցեղասպանագէտ Վերժինէ Սվազլեանը: «Դրա վառ օրինակն է Ադրբեջանում տեղի ունեցած կոտորածները, Սաֆարովի վայրագութիւնը, Հրանտ Դինքի սպանութիւնը», նշած է Վերժինէ Սվազլեանը: Անոր համաձայն, Թուրքիան վաղուց ճանչցած է ցեղասպանութիւնը, երբ մահապատիժի դատապարտած է կազմակերպիչները:
Ան անդրադարձած է իր «Հայոց Ցեղասպանութիւն. ականատես վերապրողների վկայութիւններ» գիրքին: «Տարիների ընթացքում հետաքրքրութիւնը Հայոց Ցեղասպանութեան նկատմամբ աւելի է մեծանում: Լոյս են տեսել բազմաթիւ գիտական աշխատութիւններ ու փաստաթղթերի ժողովածուներ, սակայն այդ բոլորի մէջ բացակայում են ականատես վերապրողների վկայութիւնները», ըսած է Սվազլեան: Ան տեղեկացուցած է, որ մարդկային պատմութիւնները սկսած է գրի առնել երիտասարդական տարիներէն սկսեալ: Պէտք եղած տեղեկութիւնը հաւաքելու համար բանախօսը ստիպուած եղած է առանց համապատասխան միջոցներու եւ սարքերու, հետիոտն շրջիլ եւ ձեռքով գրի առնել։ «Հետագայում Ցեղասպանութեան թանգարան-ինստիտուտը տրամադրեց օպերատոր, ում օգնութեամբ նաեւ սկսեցինք նկարահանումներ կատարել: Դրանք այժմ պահւում են թանգարանի արխիւում», փոխանցած է Վերժինէ Սվազլեան:
Ցեղասպանագէտը այցելած է աշխարհի տարբեր երկիրներ՝ Ֆրանսա, Յունաստան, Միացեալ Նահանգներ, Քանատա, նաեւ Թուրքիա։ Այցելած է նաեւ Լոս Անճելեսի եւ Ֆրեզնոյի ծերանոցները, ուր տակաւին կ՛ապրէին Ցեղասպանութենէն ճողոպրածներ, խօսած է անոնց հետ, գրի առած է անոնց պատմութիւնը։ Ան նաեւ պատմած է, թէ ինչպէս Թուրքիոյ մէջ խորամանկութեան դիմելով մուտք գործած է ծերանոց, որ թէեւ թուրք ոստիկանի հսկողութեան տակ էր, բայց կրցած էր ներս մտնել ու 40 վերապրած հայերէ նիւթեր հաւաքել:
Գիրքը հայերէնէն բացի հրատարակուած է նաեւ անգլերէնով եւ կը ներառէ 700 վկայութիւններ: Անիկա լոյս պիտի տեսնէ նաեւ թրքերէնով: «Շատերը ընթերցելով գիրքը գտել են Եղեռնի պատճառով կորցրած իրենց հարազատներին եւ նամակներով շնորհակալութիւն յայտնել ինձ: Առաջին վերապրած հայը, ում հետ խօսել եմ ու գրառումներ արել, ծնուել է 1876ին: Նրանից գրառումներ եմ արել Եգիպտոսում: Նա ունեցել է մի աղջիկ, որին կնութեան է տուել մուսուլմանին, բայց փոխարէնը փրկել է 25 աղջկայ կեանք: Գրքում կայ նաեւ Գրիգոր Զոհրապի աղջկայ վկայութիւնը», յայտնած է Սվազլեան։
Հայաստանի աշխատանքի եւ ընկերային հարցերու նախարարութեան ընկերային ապահովութեան պետական ծառայութենէն կենսաթոշակ կը ստանան Ցեղասպանութենէն վերապրած 54 կենսաթոշակառուներ՝ 43ը կին, 12ը՝ տղամարդ:
2011 թուականի տուեալներով, Հայաստանի մէջ կայ Հայոց Ցեղասպանութենէն վերապրած 141 անձ: Անոնցմէ 109ը կին էր, 32ը՝ տղամարդ: Անկէ երեք տարի առաջ Հայոց Ցեղասպանութիւնը վերապրածներուն թիւը 250 էր Հայաստանի մէջ: