
ԵՐԵՒԱՆ, «Նիուզ».- Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսեան 7 Սեպտեմբերին ընդունած է տարածաշրջանային այցելութեամբ Երեւան գտնուող ԵԱՀԿի մէջ հաւատարմագրուած դեսպանները:
Նախագահի մամլոյ գրասենեակին համաձայն, հանդիպման ընթացքին անդրադարձ կատարուած է տարածաշրջանային անվտանգութեան խնդիրներուն, Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտութեան կարգաւորման գործընթացին: Նախագահ Սերժ Սարգսեան, հիւրերուն խնդրանքով, ներկայացուցած է նաեւ Հայաստանի Հանրապետութեան անվտանգութեան ապահովման, երկիրին մէջ ժողովրդավարութեան, հաստատութենական բարեփոխումներու առնչութեամբ Հայաստանի իշխանութիւններուն կողմէ վերջին տարիներուն ձեռնարկուած քայլերն ու ապագայ ծրագիրները:
Նախագահը իր խօսքին մէջ ըսած է. «ԵԱՀԿն շատ կարեւոր կազմակերպութիւն է Հայաստանի համար եւ ոչ միայն այն պատճառով, որ այդ կազմակերպութեան շրջանակներում են ստեղծուել մի քանի ինստիտուտներ՝ Մինսկի խումբը, Բարձր մակարդակի փլանաւորման խումբը, ԵԱՀԿ նախագահողի անձնական ներկայացուցչի ինստիտուտը, որոնք զբաղւում են Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրով, այլ այն պատճառով, որ ԵԱՀԿի սկզբունքները եւ անվտանգութեան համապարփակ ընկալումն ամբողջովին համահունչ են մեր պատկերացումներին: Շատ կարեւոր է, որ մենք կառոյցի շրջանակներում համաձայնուել ենք, որ որեւէ երկրի անվտանգութիւն չի կարող ապահովուել այլ երկրի անվտանգութեան հաշուին: Մենք բարեխղճօրէն կատարում ենք մեր բոլոր յանձնառութիւնները:
«Բայց վերջերս տեղի ունեցաւ մի իրադարձութիւն, որ ստիպում է մեզ լրջօրէն մտածել մեր որոշ մօտեցումների փոփոխութեան մասին: Ինչպէս գիտէք, Ատրպէյճանում անյապաղ արդարացուեց վայրենի յանցագործութիւն կատարած մի անձնաւորութիւն, եւ այս իրադարձութիւնը, ի հարկէ, ցաւօք սրտի, մեր կարծիքով, վերջինը չէ: Ամէն ինչ սկսուեց նրանից, որ 2007թ. Մինսկի խումբն առաջարկեց Լեռնային Ղարաբաղի խնդրի կարգաւորման իր տարբերակը: Շատերը յիշում են, թէ ինչպէս էր Ատրպէյճանը հրաժարւում այդ փաստաթղթից, այնուհետեւ՝ տեքլարատիւ յայտարարութիւն արեց, որ այդ փաստաթուղթն ընդհանուր առմամբ իր համար ընդունելի է, այնուհետեւ սկսեց սեփական մեկնաբանութիւնները տալ սկզբունքներին: Յիշում էք, թէ ինչպէս էին նրանք փորձում մեկնաբանել ինքնորոշման իրաւունքը: Յիշում էք, թէ ինչպէս էին նրանք փորձում մեկնաբանել «ռեֆերենդում» հասկացողութիւնը: Եւ սկսուեց մի ներկայացում, որի ողջ իմաստը կայանում էր հետեւեալում՝ ձգել ժամանակ, կուտակել սպառազինութիւնների մեծ պաշար եւ յարմար պարագաներում ռազմական ճանապարհով փորձել լուծել ԼՂ խնդիրը:
«Մեր կարծիքով, մարդասպանին արդարացնելու նպատակը կայանում է ոչ թէ նրանում, որ Ալիեւին անհրաժեշտ է հեղինակութիւն բարձրացնել իր երկրի ներսում, այլ սա մի փորձ է փորձարկելու միջազգային հանրութեան արձագանգները Ատրպէյճանի արտառոց քայլերին: Հակառակ պարագայում, ես կարծում եմ, որ Ատրպէյճանում, այդ թւում՝ նաեւ ղեկավար կազմում կան բազմաթիւ մարդիկ, ովքեր կարող էին շատ պարզ տեսնել, թէ ինչ հետեւանքների կարող է բերել այսպիսի քայլը: Եւ միջազգային հանրութեան համբերութեան այդ փորձարկումը, ինչպէս ասացի, վաղուց է սկսուել՝ երբ ատրպէյճանցիները տարիներ առաջ սկսեցին կոպտօրէն խախտել սովորական սպառազինութիւնների մասին պայմանագրով նախատեսուած պարտաւորութիւնները, որեւէ մէկը չարձագանքեց այս կոպիտ խախտումներին: Երբ Ատրպէյճանի նախագահը հրապարակաւ ցուցում տուեց Գիտութիւնների ազգային ակադեմիային՝ շարադրել Ատրպէյճանի մի պատմութիւն, որտեղ հայերը բնաւ պէտք չէ լինէին, որեւէ մէկը ուշադրութիւն չդարձրեց այս հանգամանքին: Երբ Ալիեւը սկսեց յայտարարել, որ Երեւանը եւ ընդհանրապէս Հայաստանը ատրպէյճանական տարածքներ են, որեւէ մէկը չարձագանգեց այս յայտարարութեանը: Եւ երբ Ալիեւը յայտարարեց, որ իրենց թիւ մէկ թշնամին հայութիւնն է, եւ թշնամուն պէտք է ոչնչացնել, որեւէ մէկը չարձագանքեց:
«Մեր բոլոր զգուշացումներին, մեր բոլոր խնդրանքներին ե՛ւ համանախագահներին, ե՛ւ մնացածներին, որ սա վատ գործընթացի սկիզբ է, ստանում էինք անընդունելի պատասխաններ: Իսկ պատասխանը հետեւեալն է՝ որ Ալիեւի այդ յայտարարութիւնները նախատեսուած են ներքին սպառման համար: Յայտարարութիւնների այդպիսի խզուածութիւն ներքին եւ արտաքին սպառման համար ընդհանրապէս չի կարող գոյութիւն ունենալ: Չի կարող մարդը մինչեւ օրուայ կէսը մտածել մի կերպ, երկրորդ կէսին՝ մէկ այլ կերպ: Չի կարող մարդը Երկուշաբթի մտածել մի կերպ, Չորեքշաբթի՝ մէկ այլ կերպ: Եւ տեսնելով այս հանդուրժողականութիւնը՝ Ալիեւը արդէն յայտարարութիւններից անցաւ գործողութիւնների:
«Եւ առաջին գործողութիւնը կայացաւ նրանում, որ Միացեալ Նահանգների արտաքին գործոց նախարարի տարածաշրջան այցելութեան ժամանակ ոչ միայն արդէն շփման գծում, այլեւ հայ-ատրպէյճանական սահմանին կազմակերպեցին մի քանի տիւերսիոն գործողութիւններ: Եւ էլի արձագանքը թոյլ էր: Հիմա մենք վկան ենք այս արտառոց փաստի: Եւ ինչպէս ասացի, ցաւօք, սա վերջը չէ:
«Գիտէք, ես պատերազմ տեսած մարդ եմ, դրա համար չեմ ցանկանում նոր պատերազմ: Ես անձամբ եմ իմ մաշկի վրայ զգացել պատերազմի հետեւանքները, պատերազմի ազդեցութիւնը: Ես վստահ եմ, որ պատերազմ չի ցանկանում նաեւ մեր տարածաշրջանի անվտանգութեամբ մտահոգ որեւէ երկիր: Բայց ցանկութիւնը քիչ է, անհրաժեշտ են գործողութիւններ: Եւ այդ գործողութիւնները պէտք է սկսուեն իրերն իրենց անունով կոչելով: Այսպէս ասած դիւանագիտական կոռեկտութիւնը ներկայ պարագայում ուղղակի վնաս է հասցնում մեր տարածաշրջանի անվտանգութեանը:
«Վերջերս Հայաստանում մի սարքազմ ունեցաւ մեծ շրջանառութիւն: Եւ նրա իմաստը կայանում է հետեւեալում, որ միջազգային կազմակերպութիւնը այս իրադարձութիւններից յետոյ կոչ է անում Հայաստանին եւ Ատրպէյճանին՝ իրար չկացնահարել քնած ժամանակ: Սա տրամադրութիւնը բարձրացնելու կատակ չէ, սա մեր ժողովրդի վերաբերմունքն է միջազգային այն կառոյցներին, որոնք փորձում են հաւասարութեան նշան դնել զոհի եւ յանցագործի միջեւ, մեղաւորի եւ անմեղի միջեւ: Սա շատ վատ հանգամանք է: Իմ խնդրանքն է ձեզ, իմ կոչն է ձեզ, որպէսզի ձեր կառավարութիւնները եւ մեր կազմակերպութիւնը առարկայօրէն զբաղուեն այդ խնդրով»։