ԵՐԵՒԱՆ.- «Հրապարակ» օրաթերթը Օգոստոս 2ին հրատարակած էր Վանօ Սիրադեղեանի մօտիկ մտաւորականներէն մէկուն խօսքը, թէ «Վանոն ամիսներ առաջ ծանր հիւանդութիւնից արտերկրում մահացել է»:
«Բոլորովին վստահ չէինք այդ լուրի իսկութեան հարցում, ուստի յօդուածի վերնագիրն էլ դրեցինք Բեռնարդ Շոուի յայտնի խօսքերը. «Իմ մահուան մասին լուրերը խիստ չափազանցուած են»: Սակայն մեր դիրքորոշումը, որը բազմիցս բարձրաձայնել ենք, այն է, որ ցանկացած լուր, տեղեկութիւն, կարծիք իրաւունք ունի հրապարակուած լինելու: Մի պարզ պատճառով, որ դրանց հարիւր տոկոսանոց ճշմարտացիութիւնը պարզել հնարաւոր չէ, եւ մեզանում երբեմն ամենաֆանտաստիկ (երեւակայական-Խմբ.) տեղեկութիւններն ամենահաւաստին են լինում», գրած է «Հրապարակ»ի խմբագիր Արմինէ Օհանեան՝ իր թերթի երէկուան թիւին մէջ:
«Ամենակարեւոր խնդիրը, որ դրել էինք մեր առաջ՝ Վանօ Սիրադեղեանի մասին ճշգրիտ ինֆորմացիա (տեղեկութիւն-Խմբ.) ստանալն էր, եւ եթէ աւելի անկեղծ լինեմ՝ ստիպելը, որ նա խօսի, ձայն հանի՝ հերքելով կամ հաստատելով ինչպէս իր գոյութիւնը, այնպէս էլ յայտնելով իր տեսակէտն ու մտադրութիւնները, իր կեանքի ու վերադարձի մասին դիրքորոշումը», կը շարունակէ Օհանեան:
Այս նիւթի հրապարակումէն քանի մը օր ետք Օհանեան Վանօ Սիրադեղեանի ձեռքով գրուած նամակ մը ստացած է, զոր կը ներկայացնենք ստորեւ.
Տիկին գլխաւոր խմբագիր, հաւատալ չեմ ուզում, թէ դու այնքան վատ ես մտածում իմ մասին, որ կասկածես իմ ունակութեանը՝ այս ընթացքում գտած ունենալ մի պարզ հնարք, ինչը թոյլ է տալիս իսկոյնեւեթ իմաց տալ մերձաւորներիս, եթէ մի բան պատահի:
Հասկանում եմ, որ թերթը իր շահը, իր գայթակղութիւնը ունի, բայց դու ինձ ստիպեցիր խախտել լռութիւնս (5 տարուայ, ոչ թէ 2, ինչպէս թերթն է գրում) միակ, ամենածայրայեղ միջոցով: Այնպէս որ, նամակիս կշտամբանքը քեզ՝ ինձ թերագնահատելու համար, պարզաբանումը՝ իմ մերձաւորներին: Առհասարակ, ձգտում եմ ինքս ինձ առաւելագոյնս մեկուսացնել Հայաստանի անցուդարձից: Յատկապէս՝ քաղաքական կոչուածից: Յատկապէս՝ վերջին տարիներս: Այն աստիճան, որ այս տասներկուսուկէս տարիներին թէկուզեւ 1 րոպէ հայաստանեան հեռուստաալիք չեմ նայել, եթէ չհաշուենք այն հազուադէպ ակնթարթները, երբ ալիք փոխելիս անզգուշաբար դիպչում եմ հայերէնին ու այսահարուածի նման վրայով թռչում: Եթէ անգամ գումարենք այդ ակնթարթները, հաւատայ, որ 12 տարուայ մէջ 2 րոպէ չի կազմի: Նեղանալու բան չի, նոյն հիգիենիկ նկատառումներով չեմ նայում նաեւ ռուսական ալիքները: Երեւի դրա շնորհիւ է, որ այսքան «երկարակեաց» եմ:
Առիթ է, ասեմ ստորագրահաւաքի մասին: Առաջին մղումով տեքստ գրեցի՝ «Դադարեցրէք դա՛» վերնագրով, բայց առաւօտեան ճղեցի թուղթը՝ հասկանալով, որ նման արձագանգը ոչ միայն արդար չէ մերձաւորներիս նկատմամբ, այլեւ կոպիտ ու անշնորհակալ կեցուածք է թէկուզեւ 1 ստորագրողի հանդէպ: Եւ որ ինձ համար այդ միջոցառման նուաստացուցիչ լինելու հանգամանքը այլեւս չորրորդական նշանակութիւն ունի:
Ինչ եմ մտածում վերադարձի մասի՞ն: 8 տարի առաջ մի՛ բան էի մտածում, հիմա՝ պարզապէս չեմ մտածում:
Այսպէս թէ այնպէս ես կը վերադառնամ Հայաստան, բայց յոյս ունեմ՝ այնպէս, որ չտեսնեմ քաղաքական, սոցիալական, բարոյական այն աւերածութիւնները, որոնց ենթարկուել է մեր երկիրը իմ բացակայութեան ընթացքում:
Չես հաւատայ, բայց ասեմ, որ այդ դէպքի համար էլ՝ հոգացել եմ, որ «շփումս» Երեւանի հետ հասցուի նուազագոյնի: