ԵՐԵՒԱՆ, «Թերթ».- ՀՀ արտաքին գործոց նախարար Էդուարդ Նալբանդեան, Մայիս 22ին մասնակցած է Պոսթընի կեդրոնը գտնուող Հայկական ժառանգութեան այգիի եւ Հայոց Ցեղասպանութեան զոհերու յիշատակը յաւերժացնող յուշակոթողի պաշտօնական բացման արարողութեան, եւ ըսած է, թէ հայը երբե՛ք չի մոռնար Հայոց Ցեղասպանութիւնը:
Ցեղասպանութեան յուշարձանին բացումը խորհրդանշող ժապաւէնը կտրած են ԱԳ նախարար Էդուարդ Նալբանդեան, Մեսեչուսեցի նահանգապետ Տեւալ Փաթրիք, քոնկրեսական Էտ Մերգի, Պոսթընի քաղաքապետ Թոմաս Մենինօ, Հայկական ժառանգութեան հիմնադրամի նախագահ Ճիմ Գալստեան եւ ԱՄՆ Արեւելեան ափի հոգեւոր առաջնորդներ:
«Հայկական ժառանգութեան այգին Պոսթընի սրտում առաջին յուշարձանն է, որը հիմնուել է Մեսեչուսեցի պետական սեփականութիւնը հանդիսացող տարածքում ու նուիրուած է Հայոց Ցեղասպանութեան զոհերի յիշատակին. այն նաեւ խորհրդանշում է հայ համայնքի ներդրումը ամերիկեան հասարակութեան մշակութային բազմազանութիւնում: Այս այգին նաեւ հայկական համայնքի երախտագիտութեան արտայայտութիւնն է՝ Միացեալ Նահանգներին, ամերիկեան ժողովրդին, Մեսեչուսեց նահանգին եւ այս քաղաքին, որն ընդունել է Հայոց Ցեղասպանութեան հետեւանքով հայրենազրկուած հազարաւոր հայերի», բացման արարողութեան ընթացքին ըսած է Էդուարդ Նալբանդեան:
Անդրադառնալով պատմական յիշողութեան կարեւորութեան՝ Էդուարդ Նալբանդեան նշած է. «Ասում են՝ մարդկային յիշողութիւնը կարճ է, բայց վստահաբար այդպիսին չէ մարդկութեան յիշողութիւնը: Նրանք, ովքեր յոյս էին տածում, որ ժամանակը մոռացութեան կը մատնի Ցեղասպանութեան հրէշաւոր յանցագործութիւնը, խորապէս սխալուել են: Այսօր, գրեթէ 100 տարի անց, հազարաւոր մարդկանց ներկայութիւնն այս յուզիչ արարողութեանը՝ դրա վառ ապացոյցն է:
«Այս նախաձեռնութիւնն իրականութիւն է դարձել Հայոց Ցեղասպանութեան հարիւրամեակի նախօրէին եւ վերահաստատում է, որ աշխարհում ապրող իւրաքանչիւր հայ երբեք չի՛ մոռանալու, չի՛ լռելու, ճշմարտութիւն ու արդարութիւն է պահանջելու: Եւ հայ ժողովրդի այս արդար պահանջներին պէտք է աջակից լինեն բոլոր նրանք, ովքեր մտահոգ են մարդկութեան խաղաղ ապագայի համար:
«Ցեղասպանութիւնների ժխտումը, անպատժելիութիւնը մարդկութեան դէմ նոր յանցագործութիւնների իրականացման ճանապարհ են հարթում: Անկախ աշխարհաքաղաքական եւ այլ շահերից, միջազգային հանրութիւնը պէտք է միասնաբար պայքարի ցեղասպանութեան դատապարտման եւ դրա կանխարգելման համար: Այդ միասնականութեան բացակայութեան պատճառով է որ մարդկութիւնն ականատես է լինում ցեղասպանութիւնների իրագործման նոր փորձերի»:
Նախարար Նալբանդեան ընդգծած է նաեւ, թէ «մեր միասնական ջանքերը սկսում են արդիւնքներ տալ: Շուրջ մէկ դար Թուրքիայում փակի տակ գտնուող քննարկումը բացւում է: Այդ առումով, թուրք յայտնի գործարար Իցհակ Ալադոնի կոչը խորհրդանշական է. նա ասում է. «Եկէ՛ք բարձրացնենք մեր ձայնը Անգարայի խորհրդարանին մէջ, եկէ՛ք յարգենք անմեղ զոհերուն յիշատակը եւ առճակատուինք մեր անցեալի հետ»: Աւելի ու աւելի շատ մարդիկ են Թուրքիայում սկսում մտածել Ալադոնի պէս: Հայոց Ցեղասպանութեան յիշատակի արարողութիւնները Ստամբուլում եւ այլ թուրքական քաղաքներում դրա վկայութիւնն են:
«Կը ցանկանայի յոյս յայտնել, որ այս այգին կը դառնայ մի վայր, մի ուխտատեղի, որտեղ կը գան ոչ միայն Ցեղասպանութեան զոհերի ժառանգները, այլ նաեւ այդ յանցագործութիւնն իրագործողների ժառանգները, եւ միասին ծաղիկներ կը դնեն անմեղ զոհերի յիշատակին»:
Այգիի բացման արարողութենէն առաջ, ԱԳ նախարար Էդուարդ Նալբանդեան եւ ՀՀ սփիւռքի նախարար Հրանոյշ Յակոբեան հանդիպած են Մեսեչուսեցի նահանգապետ Տեւալ Փաթրիքի հետ, որուն շնորհակալութիւն յայտնած են՝ Մեսեչուսեցի հայկական կազմակերպութիւններու նախաձեռնութիւններուն աջակցելուն համար: Հանդիպման ընթացքին հանգամանալից քննարկում տեղի ունեցած է հայ-ամերիկեան գործընկերութեան ամրապնդման առնչուող հարցերու եւ Հարաւային Կովկասի տարածաշրջանային խնդիրներու շուրջ:
Պոսթընի մէջ Հայաստանի արտաքին գործոց եւ սփիւռքի նախարարները այցելած են նաեւ Սուրբ Երրորդութիւն եկեղեցին, Հայկական մշակութային եւ կրթական կեդրոնը ու Հայկական թանգարանը:
Հայաստանէն նշեալ ձեռնարկին ներկայ եղած են նաեւ սփիւռքի նախարար Հրանոյշ Յակոբեան եւ ԱՄՆի մօտ ՀՀ դեսպան Թաթուլ Մարգարեան: Նորաբաց այգին օրհնած են ամերիկահայ հոգեւորականները:
«Ասիկա մեր հայկական համայնքի եւ մեր նահանգի շփման հպարտ խորհրդանիշն է», այգիի բացման առիթով ըսած է Մեսեչուսեցի նահանգապետը:
Նշենք, թէ Հայկական ժառանգութեան հիմնադրամը ստեղծուած է 2005ին եւ կը ներառէ Մեսեչուսեցի աւելի քան 35 հայկական կրօնական, մշակութային, կրթական եւ մարդասիրական կազմակերպութիւններ: